Η απάντηση μου είναι κατηγορηματικά όχι.
Η εργασία επιβαρύνεται στην Ελλάδα (αθροιστικά από ασφαλιστικές εισφορές και φόρους) περισσότερο από ό,τι σε οποιαδήποτε άλλη χώρα της Ευρώπης. Η υψηλή επιβάρυνση της εργασίας αποτελεί αντικίνητρο για την ίδια την εργασία και στοιχείο μείωσης της ανταγωνιστικότητας. Τα δύο μαζί οδηγούν σε μείωση της παραγωγής και της απασχόλησης που με την σειρά τους επιβαρύνουν το ασφαλιστικό σύστημα. Αν κάτι πρέπει επειγόντως να επιδιωχθεί είναι η μείωση της επιβάρυνσης της εργασίας και της επιχείρησης, έτσι ώστε να προσελκυστούν επενδύσεις που δημιουργούν απασχόληση.
Μήπως όμως πρέπει να αυξηθούν οι φόροι στους πλούσιους; Όχι βέβαια. Διότι το σύνολο των αμέσων φόρων φυσικών προσώπων είναι 1,89 τρισ. ετησίως και από αυτό το ποσό οι συνολικοί φόροι (που προέρχονται από φορολογητέα εισοδήματα που ξεπερνούν τα 25 εκ. ετησίως) δεν είναι ούτε 100 δισ. Ακόμη και δήμευση των εισοδημάτων αυτών θα συνεισέφερε σταγόνες στον ωκεανό των ασφαλιστικών ελλειμμάτων. Αλλά εκτός από την αναποτελεσματικότητα, πρέπει να λάβει κανείς υπόψη του ότι ενώ οι υψηλόμισθοι συνεισφέρουν στο ασφαλιστικό σύστημα τις ίδιες αναλογίες του μισθού τους με τους χαμηλόμισθους, απολαμβάνουν «πλαφοναρισμένες» παροχές. Η υπερφορολόγηση και η χωρίς ανταπόδοση ασφαλιστική επιβάρυνση των υψηλών εισοδημάτων θα οδηγήσει τελικώς στην ολοσχερή εξαφάνιση τους (δεν θα δηλώνεται πια τίποτε) και στο αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα.
Η εξυγίανση του ασφαλιστικού συστήματος δεν θα γίνει με αύξηση των κάθε είδους φόρων και εισφορών αλλά με τη βαθιά διαρθρωτική μεταρρύθμιση που θα προβλέψει την, σταδιακή, οργανωμένη και με αυστηρή δημόσια εποπτεία, μεταφορά όλων περίπου των πόρων στον ιδιωτικό τομέα και την αντικατάσταση του διανεμητικού συστήματος με ένα σύστημα πλήρους κεφαλαιοποίησης που εγγυάται πολύ καλύτερες συντάξεις.
Στο σύστημα που προτείνουν οι Φιλελεύθεροι:
- Η ασφαλιστική αποταμίευση θα αποτελεί ατομική ιδιοκτησία του κάθε εργαζόμενου, την οποία κανείς δεν θα μπορεί να ιδιοποιείται. Ατομική ιδιοκτησία του εργαζομένου πρέπει να αποτελεί και η λεγόμενη “εργοδοτική” εισφορά.
- Οι συντάξεις όσων δεν επιτυγχάνουν να συγκεντρώσουν στον ασφαλιστικό λογαριασμό τους το αναγκαίο κεφάλαιο για μια αξιοπρεπή συνταξιοδότηση θα επιδοτούνται από το κράτος μέσω της γενικής φορολογίας (δίχτυ ασφαλείας).
- Θα υπάρχει υποχρεωτική καταβολή ασφαλίστρων, αλλά ελεύθερη επιλογή της ηλικίας συνταξιοδότησης (μέσα σε ορισμένα όρια, π.χ. 55-70), ελεύθερη επιλογή μεταξύ ιδιωτικών ασφαλιστικών φορέων και ελεύθερη μεταφορά των ατομικών ασφαλιστικών λογαριασμών από φορέα σε φορέα.
Ο χρόνος που απομένει για να προωθήσουμε την μεταρρύθμιση είναι πια επικίνδυνα λίγος (μετά και την αδικαιολόγητη αναβολή που προκάλεσε η έκθεση Σπράου) και πρέπει να βιαστούμε.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Τα Νέα” 25.04.2001