Όπως κάθε χρόνο, παραθέρισα στη Τήνο. Τις πιο πολλές μέρες φυσούσε ανελέητα. Οι διακοπές της ΔΕΗ ήταν συχνές και όπως πάντα ενοχλητικές.
Στη Τήνο υπάρχει μια μόνο μικρή ανεμογεννήτρια. Το καύσιμο της – ο αέρας – είναι ‘τζάμπα’ και προσφέρεται αφειδώς 365 ημέρες (σχεδόν) το χρόνο. Πολλές φορές αναρωτήθηκα τι είναι εκείνο που εμποδίζει όσους παίρνουν αποφάσεις να κατανοήσουν τι επιβάλλεται να πράξουν: Να φροντίσουν να εγκατασταθούν ανεμογεννήτριες εκεί όπου ο αέρας περισσεύει. Όχι να γεμίσουν ανεμογεννήτριες τα κατοικημένα νησιά, αλλά τα ακατοίκητα, οι βραχονησίδες. Να εγκατασταθούν, για παράδειγμα, 100 ανεμογεννήτριες στην Μακρόνησο, αλλά και δύο τρεις μεγάλες ανεμογεννήτριες στη Τήνο, στην Άνδρο και τη Μύκονο.
Τα χρόνια περνούν, η τιμή του πετρελαίου αυξάνεται, εμείς όμως επιμένουμε να καίμε πετρέλαιο για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Στην Κρήτη για παράδειγμα. Γιατί;
Όλα τα βουνά της Τήνου περιβάλλονται από πέτρινες δαντέλες, ξερολιθιές που δημιουργούν αναρίθμητες πεζούλες. Αδιάψευστη μαρτυρία ότι κάποτε πριν από 300-500 χρόνια καλλιεργούνταν τα βουνά μέχρι την κορυφή τους για να τραφεί ένας πολύ μεγαλύτερος από τον σημερινό πληθυσμό. Ένα τεράστιο δίκτυο λιθόστρωτων μονοπατιών συνδέει κάθε σημείο της Τήνου με τα άλλα. Οι ξερολιθιές και τα μονοπάτια είναι το προϊόν κόπου εκατοντάδων χιλιάδων εργατοωρών.
Άπληστοι άνθρωποι – με την ανοχή δυστυχώς των τοπικών αρχών – μαγαρίζουν αλύπητα τις ξερολιθιές για να κτίσουν και ν’ αφήσουν ένα μπετονένιο σκελετό ψηλά στο βουνό. Για να φθάσουν ως εκεί καταστρέφουν το λιθόστρωτο μονοπάτι για να το αντικαταστήσουν με ένα μπετονένιο αμαξωτό δρόμο.
Γιατί μένουν μπετονένιοι σκελετοί; Μα διότι με τον σκελετό ‘κατοχυρώνεται’ το οικοδόμημα. Γνωρίζουν οι ιδιοκτήτες ότι αργά ή γρήγορα θα ‘ξυπνήσει’ η πολιτεία και θα απαγορεύσει την ανεξέλεγκτη ‘εκτός σχεδίου’ δόμηση. Σπεύδουν λοιπόν να κατοχυρώσουν την ασχήμια τους πριν αυτή απαγορευτεί. Στην απληστία και την ‘εξυπνάδα’ της κατοχύρωσης της ασχήμιας προστέθηκε το 2008 και η άνοδος των επιτοκίων. Τα δάνεια έγιναν ακριβότερα. Πολλές από αυτές τις κατασκευές έμειναν ημιτελείς και απούλητες.
Έχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τα χαρακτηριστικά που επιτρέπουν στη σημερινή Ελλάδα να ξεχωρίζει είναι το φυσικό της περιβάλλον, η ιστορία της και η ναυτιλία της. Ιστορία, ήλιος, βουνό και θάλασσα. Υποστηρίζω ότι για να εξασφαλίσουμε την μελλοντική ανάπτυξη και ευημερία της Ελλάδας πρέπει να εστιάσουμε την προσοχή μας σε αυτά τα στοιχεία. Περιβάλλον (φυσικό και ανθρωπογενές), ναυτιλία και ιστορία.
Διότι πως θα ξεχωρίσουμε στο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον; Σε τι είμαστε και σε τι μπορούμε να είμαστε καλύτεροι από τους άλλους; Στη βιομηχανία; στις τράπεζες; στα χρηματοπιστωτικά; στη τεχνολογία; σε τι; Σε τίποτε από αυτά.
Αντίθετα, έχουμε τις προϋποθέσεις να επιτύχουμε σε ό,τι έχει σχέση με τη θάλασσα, τον ήλιο και τον πολιτισμό.
Αυτές οι προϋποθέσεις υπάρχουν ακόμη σήμερα. Κινδυνεύουν όμως από την κοντόφθαλμη επιπολαιότητα μας.
Δυστυχώς, ενώ πολλοί θα συμφωνούσαν με αυτή την προτεραιότητα, την παραβλέπουν όταν τους αφορά. Διότι αυτοί που καταστρέφουν το περιβάλλον, καταστρέφουν την κληρονομιά, είμαι βέβαιος ότι συνειδητοποιούν ότι, αν και άλλοι έκαναν όπως αυτοί, η ζημιά θα άγγιζε όχι μόνο τους άλλους αλλά και τους ίδιους. Προκειμένου όμως να επιτύχουν το προσωπικό τους όφελος δεν διστάζουν να κάνουν αυτό που θα καταδίκαζαν αν το έκαναν άλλοι.
Η ελληνική ‘εξυπνάδα’ συνίσταται στην παράβλεψη των γενικών κανόνων (οι γενικοί κανόνες, οι νόμοι, είναι για τα κορόιδα) για ίδιο όφελος. Αρκεί να μη μας πιάσουν.
Στην ίδια ‘έξυπνη’ λογική περιλαμβάνεται και το ντόπινγκ των αθλητών. Αποκαλυπτόμενη όμως, μειώνει την αξία της ελληνικής ολυμπιακής κληρονομιάς.
Όσοι παρακολούθησαν τις τελετές έναρξης και λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων του Πεκίνου δεν μπορεί να μην παρατήρησαν τις τιμές που επιφυλάσσει στην Ελλάδα η ΔΟΕ. Πρώτη η Ελληνική σημαία. Ελληνικοί στίχοι για τον Ολυμπιακό Ύμνο. 200 κινεζάκια τον τραγούδησαν στα ελληνικά. Στη λήξη, έπαρση της σημαίας της Ελλάδας μαζί με τη σημαία της Κίνας και της ΔΟΕ. Δισεκατομμύρια τηλεθεατές άκουσαν τον Εθνικό Ύμνο, όχι επειδή κερδίσαμε κάποιο χρυσό μετάλλιο αλλά επειδή η Ελλάδα γέννησε τους Ολυμπιακούς Αγώνες πριν από δεκάδες αιώνες. Η Ελλάδα στο παγκόσμιο προσκήνιο χάρη στο παρελθόν της. Αυτό είναι το ανεκτίμητο συγκριτικό μας πλεονέκτημα. Αν με τη στάση μας το υπονομεύσουμε η ζημιά θα είναι ανυπολόγιστη. Είμαστε βέβαιοι ότι οι δηλώσεις του προέδρου της ΔΟΕ (η Ελλάδα κατέκτησε το χρυσό στο ντόπινγκ) δεν είναι προπομπός απόφασης που θα καταργεί την τιμητική μεταχείριση της Ελλάδας;
Πριν από λίγες μέρες ο κ. Σταυρίδης έγραφε στην ΕΣΤΙΑ για την άθλια κατάσταση με τα ωράρια των μουσείων και των αρχαιολογικών χώρων. Μια μικρή ομάδα συνδικαλιστών έχει επιβάλλει στην ψοφοδεή ηγεσία του Υπουργείου το ωράριο που την βολεύει αδιαφορώντας για τους επισκέπτες. Μειώνει έτσι την αξία της ελληνικής μοναδικότητας.
Αν συμφωνήσουμε με την ανάλυση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της χώρας μας, τι πρέπει να κάνουμε; Να στρέψουμε όλη μας την προσοχή στα τρία στοιχεία που μας επιτρέπουν να ξεχωρίζουμε: Περιβάλλον (φυσικό και ανθρωπογενές), ναυτιλία και ιστορία. Να πούμε πρώτα αυτά και μετά τα υπόλοιπα. Να αναδιατάξουμε το κράτος έτσι ώστε να υπηρετεί αυτές τις προτεραιότητες.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Εστία” 27.08.2008