Ομιλία του Στέφανου Μάνου
στο ξενοδοχείο Αthenaeum Intercontinental
την Πέμπτη 8 Νοεμβρίου, 1984 και ώρα 14:00
Είναι φέτος ο τρίτος Νοέμβριος κατά τον οποίο μου δίνεται η ευκαιρία να επικοινωνήσω μαζί σας και να σας εκθέσω πως βλέπω την κατάσταση της πατρίδας μας. Στο παρελθόν, όταν πρωτοακούστηκαν οι απόψεις μου, σε πολλούς φάνηκαν σωστές αλλά απραγματοποίητες, σε άλλους παράδοξες και σε μερικούς οπωσδήποτε λανθασμένες. Άλλοτε πάλι προκάλεσαν, όπως θα θυμάστε, και έντονες αντιδράσεις. Σήμερα διαπιστώνω, με ευχαρίστηση, ότι η πάροδος του χρόνου έχει αρχίσει κατά μέγα μέρος να τις καταξιώνει. Καθώς μάλιστα λησμονείται η πατρότητα ορισμένων ιδεών, παρατηρώ με χαρά, ένα κάποιο συνωστισμό ενδιαφερομένων να τις υιοθετήσουν. Με ικανοποιεί βαθύτατα το γεγονός ότι, μιά πολιτική που σε πολλούς φαινόταν επιθυμητή αλλά εθεωρείτο πολιτικά απραγματοποίητη, καθίσταται σιγά σιγά εφικτή. Αυτή είναι η σωστή δουλειά των πολιτικών. Να καθιστούν πραγματοποιήσιμο εκείνο που είναι σωστό και επιθυμητό.
Μνημόνευσα ότι για τρίτο Νοέμβριο μιλώ στην Αθήνα σε γεύμα σαν το σημερινό για να εξάρω το γεγονός ότι πολλοί από σας με ακούτε για τρίτη συνεχή χρονιά. Σας ευχαριστώ όλους σας για την τιμή που μου κάνετε. Και όπως είπα πέρυσι θα επαναλάβω και φέτος, με τιμά ιδιαίτερα το γεγονός ότι εδώ βρίσκονται πάρα πολλοί από εκείνους, που τα τελευταία τριάντα και πλέον χρόνια, με τη δράση τους και τους αγώνες τους, στη πολιτική, επιστημονική και επαγγελματική ζωή του τόπου διαμόρφωσαν τη σημερινή Ελλάδα. Πολλοί από τους πρωτεργάτες των μεγάλων προοδευτικών αλλαγών που συντελέστηκαν στον τόπο μας είναι σήμερα εδώ. Τους χαιρετίζω και τους ευχαριστώ. Εδώ είναι εκείνοι που το ΠΑΣΟΚ φθονεί. Εδώ, αν κοιτάξετε γύρω σας, θα δείτε πολλούς από αυτούς που με την Ν.Δ. και τον αρχηγό της, θα διαμορφώσουν την φιλελεύθερη Ελλάδα του μέλλοντος.
Πριν από 10 χρόνια παρακολούθησα μία ομιλία του διάσημου περιβαλλοντολόγου Rene Dubos. Μου είχε κάνει ιδιαίτερη εντύπωση ότι ο Dubos, μιλώντας για τη ρύπανση του περιβάλλοντος επεσήμανε, ότι ο κίνδυνος δεν είναι ότι μπορεί να προκαλέσει καμιά φορά μιά οξεία θανατηφόρο βλάβη, αλλά ότι μπορεί να δεχθούμε την κατάσταση που επικρατεί, να συνηθίσουμε τη ρύπανση και κατά κάποιο τρόπο να προσαρμοσθούμε προς αυτήν. Ότι ενώ μακροχρόνια είναι πιθανόν να υποφέρει και ο οργανισμός μας από τη ρύπανση, ο άμεσος κίνδυνος είναι ότι χάνουμε την αίσθηση περί του τι μπορεί και πρέπει να είναι το περιβάλλον.
Η προσαρμοστικότητα του ανθρώπου είναι, εξ ορισμού, μέσον επιβιώσεως. Εν τούτοις η ικανότητα προσαρμογής ενέχει και σοβαρούς μελλοντικούς κινδύνους. Ο ανθρώπινος οργανισμός, στη σοφία του θα έλεγα, προσαρμόζεται σε διάφορα ερεθίσματα και έτσι προστατεύεται. Προστατεύεται όμως τη στιγμή του ερεθίσματος και κατά τρόπο που συχνά έχει όψιμα δευτερογενή επιβλαβή επακόλουθα. Με άλλα λόγια η σοφία του ανθρώπινου οργανισμού είναι συχνά “μυωπική”. Αν π.χ. κάποιοι από σας, ζείτε κοντά στο αεροδρόμιο, ξέρετε ότι έχετε προσαρμοσθεί στους θορύβους των αεροπλάνων. Δεν τους ακούτε πια και δεν σας ενοχλούν. Αυτό όμως επιτυγχάνεται μετά από βλάβη του ακουστικού σας συστήματος και συνεπώς σε βάρος ίσως της ικανότητας σας να απολαύσετε πλήρως μουσική ή να διακρίνετε τις λεπτές αποχρώσεις της ανθρώπινης φωνής.
Θυμήθηκα τον Dubos διότι, παρακολουθώντας τις εξελίξεις στη πατρίδα μας, διακρίνω με ανησυχία έντονα σημάδια εθισμού και προσαρμογής, όχι μόνο στο νέφος, αλλά κυρίως στο πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον που ρυπαίνεται συστηματικά την τελευταία τριετία.
Προσαρμόστηκαν και συνήθισαν, πολλοί, στο πληθωρισμό. Σ’ αυτό βοήθησε η ΑΤΑ, ή αυτό που ονομάζεται ΑΤΑ. Βοήθησε και το αλησμόνητο τρίο Μωραΐτη, Ακριτίδη, Κεδίκογλου. Εξάρθρωσε τον μηχανισμό των τιμών και με τις μεγαλειώδεις εκείνες μάχες του τελάρου, της φρατζόλας και της μπριζόλας προσέφερε ένα αξέχαστο υπερθέαμα που κατάφερε να απορροφήσει τη προσοχή. Και έτσι ξεπεράσαμε άλλες τρεις πληθωριστικές χρονιές. Μόνο που σιγά σιγά περιορίστηκε η διάθεση και η δυνατότητα γι’ αποταμίευση και περιορίστηκαν στο ελάχιστο οι επενδύσεις. Η προσαρμογή μας στον πληθωρισμό μας ανακουφίζει προσωρινά αλλά μακροχρόνια μας εξασφαλίζει τη φτώχεια και την ανεργία.
Προσαρμόστηκαν και συνήθισαν, πολλοί, στον εκχυδαϊσμό της πολιτικής μας ζωής. Δεν κάνει πια εντύπωση παρά σε πολύ λίγους αν κάθε τόσο ο ίδιος ο πρωθυπουργός της χώρας εκτοξεύει αστήρικτες, αναπόδεικτες, συκοφαντικές κατηγορίες εναντίον των αντιπάλων του. Καθώς μάλιστα δεν εντυπωσιάζουν πια κανένα, υποχρεώνεται να υψώνει όλο και περισσότερο τον τόνο της φωνής του. Αν τον πίστευε κανείς θα νόμιζε ότι γέμισε ο τόπος από προδότες, κλέφτες και εθνικούς μειοδότες. Προσαρμόστηκαν πολλοί στον εκχυδαϊσμό της πολιτικής μας ζωής, αλλά αναλογίζεστε τι σπόρο σπέρνει ο κ. Πρωθυπουργός στα μυαλά των μικρών παιδιών; τι διδάσκονται τα μικρά παιδιά από την τηλεόραση και τις εφημερίδες που πρωτοδιαβάζουν;
Προσαρμόστηκαν και συνήθισαν, πολλοί, προς την ιδέα για τους υποστηρικτές του κυβερνώντος κινήματος επιτρέπονται σχεδόν τα πάντα. Προ 45 ημερών πληροφορηθήκαμε ότι κάποιος ταμίας της Εθνικής Τράπεζας είχε διορισθεί οικονομικός διευθυντής του κατ’ εξοχήν δημοσιογραφικού οργάνου του ΠΑΣΟΚ και επιπλέον ότι για να στηρίξει την εφημερίδα του έκλεψε 57 εκ. δραχμές που δέχθηκε να εισπράξει ο ιδιοκτήτης της εφημερίδας. Τι έγινε; αγανάκτησε κανείς, όχι βέβαια! Κανείς δεν φαίνεται να στενοχωριέται! Προσαρμοσθήκαμε.
Προσαρμόστηκαν και συνήθισαν, πολλοί, με τον σταδιακό – βηματάκι, βηματάκι – περιορισμό της ελευθερίας τους. Ούτε το καταλαβαίνουν. Έως ότου χάσουν την αίσθηση του τι είναι να είσαι ελεύθερος. Αλλά προσέξτε! Το γεγονός ότι πολλοί δεν αισθάνονται ότι περιορίστηκε η ελευθερία τους, δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει αντικειμενικά πραγματικός περιορισμός της ελευθερίας. Μη ξεχνάτε άλλωστε ότι μερικές φορές υπάρχουν ικανοποιημένοι και ευτυχισμένοι δούλοι. Δεν θέλω να μείνετε με την εντύπωση ότι είμαι υπερβολικός, ούτε θέλω να σας απασχολήσω περισσότερο τώρα με αυτό το θέμα. Θέλω όμως να σας πείσω ότι τα 3 τελευταία χρόνια, με το παράλογο μεγάλωμα του κράτους που μηχανεύτηκε το ΠΑΣΟΚ, περιορίστηκαν αρκετές μας ελευθερίες. Σας παρακαλώ, αντλώντας από τις προσωπικές σας εμπειρίες:
α. να ερευνήσετε αν τα τρία τελευταία χρόνια το κράτος περιόρισε τις δικές σας ατομικές ελευθερίες είτε άμεσα με απαγορεύσεις είτε έμμεσα με διάφορα αντικίνητρα.
β. να εξετάσετε τα αίτια και τα αποτελέσματα που είχαν οι περιορισμοί που επέβαλαν στις καταναλωτικές σας επιλογές οι Υπουργοί του ΠΑΣΟΚ, και
γ. να αναρωτηθείτε ποιες είναι οι πραγματικές αρχές σύμφωνα με τις οποίες η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ κατανέμει τα κρατικά κονδύλια που έχει στη διάθεση της και κυρίως πως κατανέμει τα οφέλη που δημιουργεί η κανονιστική και ρυθμιστική εξουσία της.
Επέμεινα πολύ στην ικανότητα του ανθρώπου να προσαρμόζεται. Διότι η προσαρμοστικότητα αυτή ενέχει συχνά σοβαρότατους κινδύνους, καθώς αμβλύνει την ικανότητα του να αντιδράσει. Εγώ δηλώνω – για να δώσω και σχολιαστική τροφή στους αμετανόητους οπαδούς της κυβερνήσεως – δηλώνω λοιπόν, απροσάρμοστος και δηλώνω ακόμα φιλελεύθερος. Δεν εννοώ να προσαρμοσθώ στη σημερινή συγκεντρωτική, κρατικιστική, αυταρχική, ψευτοσοσιαλιστική ροπή μέρους της κοινωνίας μας.
Σε όλες μου τις ομιλίες επισημαίνω το γεγονός ότι στη πατρίδα μας το κράτος ελέγχει απόλυτα, τουλάχιστον το 60 με 65% του εθνικού μας προϊόντος. Στην Πολωνία ο αντίστοιχος έλεγχος φθάνει το 80 και κάτι % ενώ αντίθετα στις Ηνωμένες Πολιτείες περιορίζεται σε 30%. Είναι ελπίζω απόλυτα ξεκάθαρο προς ποιά κατεύθυνση θέλουμε εμείς να πάμε και που θέλει να μας πάει ο κ. Παπανδρέου. Η περαιτέρω αύξηση του ελέγχου του κράτους οδηγεί με βεβαιότητα σε μιά μορφή δουλείας. Και σ’ αυτούς που δεν θέλουν να το πιστέψουν, θα θυμίσω ότι η έκταση του κρατικού ελέγχου της οικονομίας είναι από τα αντικειμενικότερα κριτήρια του βαθμού ελευθερίας που επικρατεί σε μιά ώρα. Είναι ανάγκη, λοιπόν, είναι επιτακτικό να αναστρέφουμε πορεία και την επιλογή αυτή είμαστε, ευτυχώς, ακόμη ελεύθεροι να τη κάνουμε.
Το κυρίαρχο ερώτημα, που θέτουμε σε κάθε πολίτη, είναι: άνοιξε τα μάτια σου, κοίταξε γύρω σου και πες μας, θέλεις, όπως θέλει το ΠΑΣΟΚ, στη κοσμοθεωρία του, βλέπει το κράτος να κυριαρχεί και να εκχωρεί ψίχουλα της εξουσίας του στο λαό. Πάρτε λίγη κοινωνικοποίηση, μερικά συνοικιακά συμβούλια και δώστου ο αγώνας τώρα δικαιώνεται! Στο κράτος, όπως εμείς το θέλουμε, οι πολίτες κυριαρχούν και αυτοί εκχωρούν στο κράτος τις εξουσίες που αυτό μπορεί να ασκήσει καλύτερα. Μπορούμε να μιλάμε για λαϊκή κυριαρχία μόνο όταν τις πιο πολλές αποφάσεις τις παίρνουν οι πολίτες. Στο σοσιαλιστικό κράτος, τρίτου τύπου έστω, μόνο για παρωδία λαϊκής κυριαρχίας μπορούμε να μιλάμε.
Το φιλελεύθερο σύστημα είναι ένα σύστημα περιορισμού της εξουσίας, περιορισμού της εξουσιαστικής πιέσεως κράτους προς πολίτη. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, οι νέοι άνθρωποι, που περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον, απορρίπτουν την υπερβολική εξουσία και την εξάρτηση στοιχίζονται στις τάξεις των φιλελευθέρων. Αυτό γίνεται σε όλα τα δημοκρατικά κράτη του κόσμου. Η Ν.Δ. άνοιξε τώρα, διάπλατα τις εισόδους του πολιτικού στίβου για νέους ανθρώπους. Σε χιλιάδες τοπικές επιτροπές και άλλες οργανώσεις του κόμματος διεξάγονται εκλογές για την ανάδειξη των νέων στελεχών της πολιτικής. Ένα τεράστιο φιλελεύθερο πολιτικό φυτώριο αναπτύσσεται σε κάθε πόλη και σε κάθε χωριό της Ελλάδας. Οι νέοι έχουν τώρα ανοικτό φιλελεύθερο στίβο για ν’ ασκήσουν την έμφυτα φιλελεύθερη ιδιοσυγκρασία τους.
Γύρισα χθες το μεσημέρι από ένα δεκαήμερο ταξίδι στις Η.Π.Α. Ζήλεψα! Ζήλεψα τη διάχυτη αισιοδοξία για το μέλλον, την αυτοπεποίθηση, τη σιγουριά ότι τίποτε δεν είναι ανέφικτο. Ήταν μιά τεράστια εισπνοή οξυγόνου. Ο πρόεδρος Ρέιγκαν είχε κερδίσει τις εκλογές του 1980 υποσχόμενος ότι θα περιορίσει την έκταση ενός ήδη πολύ μικρού κρατικισμού και οι Αμερικανοί τον επανεξέλεξαν θριαμβευτικά προχθές για να ολοκληρώσει ότι ξεκίνησε πριν 4 χρόνια. Ο φιλελευθερισμός κερδίζει. Κερδίζει παντού. Ο κ. Παπανδρέου επισκέφθηκε πριν λίγες μέρες την Πολωνία. Μα μόνο από τη φυσιογνωμία του στρατηγού Γιαρουζέλσκι μπορείτε να καταλάβετε πως περνάνε οι Πολωνοί. Μπορείτε να καταλάβετε αν είναι αισιόδοξοι για το μέλλον, αν έχουν αυτοπεποίθηση και σιγουριά. Ο σοσιαλισμός χάνει. Χάνει παντού. Στην Ισπανία ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός αναγνωρίζει δημόσια την ανωτερότητα της οικονομίας της αγοράς και εφαρμόζει με επιτυχία φιλελεύθερη πολιτική. Στη Γαλλία ο πρόεδρος Μιτεράν αναγνωρίζει την επιτυχία της πολιτικής Ρέιγκαν και διορίζει νέο πρωθυπουργό που αρχίζει να εφαρμόζει φιλελεύθερη πολιτική. Μειώνει τους φόρους και ανακαλεί περιοριστικά μέτρα, που ελήφθησαν όχι μόνο από το προκάτοχό του αλλά και από τις συντηρητικές κυβερνήσεις, προκειμένου να αυξήσει την ευκαμψία των αγορών (χρηματαγορά, αγορά εργασίας κλπ.) Στην Ιταλία ο σοσιαλιστής κ. Κράξι ασκεί πιο φιλελεύθερη πολιτική απ’ ότι τολμούσαν να εφαρμόσουν οι χριστιανοδημοκράτες. Στην Ολλανδία μετά από χρόνια σοσιαλιστικής πολιτικής συνειδητοποιούν το αδιέξοδο και εφαρμόζουν φιλελεύθερη πολιτική. Το ίδιο στη Δανία και στο Βέλγιο. Στην Αγγλία το εργατικό κόμμα διασπάστηκε επειδή η προηγούμενη ηγεσία του έμεινε προσκολλημένη στο σοσιαλιστικό δόγμα. Μη ξεχνάτε ότι στις τελευταίες εκλογές οι εργατικοί πήραν μόνο το 28% των ψήφων ενώ η συμμαχία των φιλελευθέρων με τους πρώην σοσιαλιστές του εργατικού κόμματος πέτυχε να λάβει το 26%. Είναι λοιπόν φανερό ότι στις δημοκρατίες – τονίζω “στις δημοκρατίες”, διότι μόνον εκεί έχουν λόγο οι πολίτες – υπάρχουν δύο ειδών σοσιαλιστές. Σοσιαλιστές ανοιχτομάτηδες και σοσιαλιστές τυφλοί, ή ανεγκέφαλοι όπως θα έλεγε ο κ. Φωτήλας που, προσκολλημένοι στο δόγμα, αδυνατούν να δουν τη πραγματικότητα. Και επειδή αδυνατούν να δουν την πραγματικότητα, αδυνατούν να προσφέρουν λύσεις στα καθημερινά καυτά προβλήματα. Αλλά και μη σοσιαλιστές πολιτικοί, που όταν άσκησαν εξουσία παρασύρθηκαν από τη γοητεία του κρατικισμού, αναγνωρίζουν σήμερα το λάθος τους και προσχωρούν στον φιλελευθερισμό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο τ. πρόεδρος της Γαλλίας Ζισκάρ ντ’ Εσταίν και ο πρωθυπουργός του Ζακ Σιράκ που και οι δύο είναι σήμερα από τους πιο εύγλωττους υποστηρικτές του φιλελευθερισμού.
Το 1981 το κατά κεφαλή εισόδημα της Ελλάδος σε τρέχοντα δολάρια ήταν $4.420 ενώ των Η.Π.Α. ήταν $12.820. Το 1984 το δικό μας εισόδημα τα περιοριστεί στα $3.700 ενώ των Αμερικανών θα αυξηθεί σε $15.800. Τρία χρόνια σοσιαλιστικής διαχείρισης εδώ και τρία χρόνια φιλελεύθερης εκεί έφτασαν για να μεγαλώσει η απόσταση που χώριζε το κατά κεφαλήν εισόδημα των δύο χωρών κατά 44%. Με άλλα λόγια ενώ πριν από τρία χρόνια το εισόδημα του μέσου αμερικανού ξεπερνούσε το εισόδημα του μέσου έλληνα κατά $8.400, φέτος η διαφορά είναι $12.100. Η διαφορά δηλαδή αντί να μικρύνει, όπως γινόταν στα δικά μας χρόνια, μεγάλωσε κατά $3.700. Όσο δηλαδή το σύνολο του εισοδήματος του μέσου έλληνα.
Διατηρούμε ακόμα την αίσθηση κάποιας οικονομικής ευεξίας χάρις στον εξαιρετικά εκτεταμένο δανεισμό στον οποίο επιδίδεται η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Το 1984 ο δημόσιος τομέας θα ξοδέψει 1.300 δισεκατομμύρια δραχμές από τα οποία τα μισά είναι έλλειμμα. Για κάθε δύο δραχμές που ξοδεύει το κράτος, δανείζεται τη μία. Πρόκειται για μιά απίστευτη, μια γιγαντιαία, πολιτική ταχυδακτυλουργία. Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ αγοράζει την ανοχή και τη ψήφο των Ελλήνων με τα λεφτά τους και αυτοί δεν το έχουν συνειδητοποιήσει. Ναι, εμείς οι δαιμόνιοι Έλληνες, δεν έχουμε αντιληφθεί ότι η κυβέρνηση “της αλλαγής” μας γδύνει. Φανταστείτε πως θα αντιδρούσε ο μέσος έλληνας αν ήξερε ότι θα υποχρεωθεί να πληρώσει τους διπλούς ακριβώς φόρους – άμεσους και έμμεσους – για να καλυφθούν οι σημερινές δαπάνες της κυβερνήσεως. Χωρίς να το ξέρει η υποχρέωση έχει ήδη καλυφθεί. Και δεν θα πληρώσουμε μόνο τα διπλά. Θα πληρώσουμε και τόκους και συναλλαγματικές διαφορές. Κάτι δεν περπατάει σωστά στη δημοκρατία μας όταν μιά κυβέρνηση μπορεί να δεσμεύει με αυτόν τον ταχυδακτυλουργικό τρόπο αν πολύ μεγάλο μέρος μελλοντικών εισοδημάτων. Το σύνταγμα για το παραμικρό φόρο απαιτεί τη ψήφιση νόμου, φαίνεται όμως να αφήνει ελεύθερη τη κυβέρνηση να αναλαμβάνει τεράστιες υποχρεώσεις χωρίς καμιά νομοθετική κάλυψη. Υποχρεώσεις που αναγκαστικά θα εξοφληθούν από το προϊόν φορολογίας και που αναγκαστικά θα φρενάρουν την ανάπτυξη του τόπου για πολλά χρόνια.
Θα σας δώσω ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Πριν από τρεις εβδομάδες διάβασε σε μια απογευματινή κυβερνητική εφημερίδα τον πρωτοσέλιδο τίτλο: “Ανάστατοι οι συνταξιούχοι του ΙΚΑ”. Γιατί ήσαν ανάστατοι; διότι κατά τον πρόεδρο της ομοσπονδίας τους “το ΙΚΑ βρίσκεται σε οικονομική χρεοκοπία επειδή…. μετά άλλων δεν έχει εξυγιανθεί από τα κυκλώματα της δεξιάς”. Σ’ αυτά απάντησε η υφυπουργός Κοινωνικών Ασφαλίσεων κα Κακλαμανάκη: “Οπως πάντα το υπουργείο μας – λέει η κα Κακλαμανάκη συνεχίζει τις προσπάθειές του, μέσα από δύσκολες και αντίξοες οικονομικές και άλλες συνθήκες να λύνει όσο το δυνατόν το πρόβλημα των συνταξιούχων….” Μου κινήθηκε η περιέργεια να αναζητήσω μερικούς αριθμούς για να δω πως το υπουργείο λύνει το πρόβλημα. Να τι βρήκα: Το 1979 το ΙΚΑ είχε ένα πλεόνασμα 2,4 δις δρχ. που το 1980 έγινε έλλειμμα 2,3 δις δρχ. Το 1981 το έλλειμμα ήταν 9,3 δις, το 1982 26,2 δις, το 1983 29,8 δις και φέτος υπολογίζεται να φθάσει το 40 δις, δραχμές. Το τι θα γίνει το 1985 που είναι και εκλογικό έτος, ένας Θεός το ξέρει. Σημειώστε ότι το 1984, το σύνολο των δαπανών του ΙΚΑ θα είναι 120 δις δρχ. από τα όποία τα 40 θα είναι έλλειμμα. Ποιός και πότε θα πληρώσει το έλλειμμα αυτό; Τι έχει να μας πει η κα Κακλαμανάκη; Το 1960 για κάθε συνταξιούχο στο ΙΚΑ υπήρχαν 7 εργαζόμενοι που με τις εισφορές τους το κάλυπταν. Το 1980 ήταν μόνο 4. Τώρα πρέπει να είναι λιγότεροι. Η κατάσταση στις τράπεζες του δημοσίου τομέα είναι πολύ χειρότερη. Εκεί σε κάθε συνταξιούχο αντιστοιχούν λιγότερο από δύο εργαζόμενοι.
Η εικόνα αυτή του ΙΚΑ και του συστήματος κοινωνικών ασφαλίσεων, δεν αποτελεί δυστυχώς την εξαίρεση, αλλά τον κανόνα. Σε σειρά ολόκληρη οργανισμών τα ελλείμματα αυξάνονται γεωμετρικά από χρόνο σε χρόνο. Τη κατάσταση, από καιρό κιόλας, παρακολουθεί παράλυτη η κυβέρνηση, τελείως ανίκανη να την αντιμετωπίσει. Διότι για να την αντιμετωπίσει θά έπρεπε να αποκαλύψει την πραγματικότητα και έτσι να ομολογήσει την τραγική της αποτυχία. Για την ώρα καταφεύγει στην ταχυδακτυλουργία του υπέρογκου δανεισμού. Αποδέχεται έτσι την εγγραφή μιάς υποθήκης εξαιρετικά επικίνδυνης για τη συνοχή και γαλήνη αυτού του τόπου.
Παρ’ όλα αυτά ο πρωθυπουργός μας εμφανίζεται ικανοποιημένος με την εξέλιξη της ελληνικής οικονομίας. Πάντως πρέπει να ομολογήσω ότι δεν τον άκουσα τελευταία να προβλέπει τη χρεοκοπία της οικονομίας της αγοράς και ειδικά της αμερικάνικής, όπως με τόση αυτοπεποίθηση έκανε πριν από μόλις 2 χρόνια. Δεν ξέρω αν αυτό το σπάνιο δείγμα αυτοσυγκράτησης του πρωθυπουργού, αποτελεί ευοίωνο σημάδι προσγειώσεως η αν η λέξη χρεοκοπία, που αναγκαστικά πια συνοδεύει την οικονομική πολιτική του ΠΑΣΟΚ, του προσθέτει άλλον ένα στους τόσους εφιάλτες που τον καταδιώκουν.
Για να μπορέσει ο πολίτης να ψηφίσει συνειδητά είναι ανάγκη να γνωρίζει την αλήθεια. Η μεγάλη αλήθεια είναι λοιπόν ότι το κράτος δεν έχει πια λεφτά. Αν δεν συμμαζέψει τις δαπάνες του γρήγορα, είναι σίγουρο ότι θα χρεοκοπήσει.
Είμαι βέβαιος ότι θα λύσουμε όλα τα καυτά προβλήματα πολύ πιο γρήγορα και πολύ πιο εύκολα, αν ακολουθήσουμε μιά φιλελεύθερη πολιτική. Πολύ πιο εύκολα ασφαλώς παρ’ ότι αν μείνουμε προσκολλημένοι στην αντίληψη ότι τα προβλήματα μπορούν να λυθούν από ένα δεσποτικό κράτος. Υποστηρίζω δηλαδή τη σαφή ανωτερότητα του φιλελευθερισμού σε σύγκριση με τον σοσιαλισμό. Στη σημερινή Ελλάδα, η σύγκριση είναι ακόμη πιο κραυγαλέα. Διότι στις εγγενείς αδυναμίες του σοσιαλισμού προστίθεται η απειρία και συχνά η εξόφθαλμη ανικανότητα των περισσοτέρων ανθρώπων που κατέχουν σήμερα μεγάλες και υπεύθυνες θέσεις στον κρατικό μηχανισμό. Επειδή όμως συμβαίνει αυτό, μη παρασυρθείτε και πιστέψετε ότι φταίνε μόνο οι διαχειριστές. Φταίει το σοσιαλιστικό σύστημα που σκοτώνει τη δημιουργικότητα, σκοτώνει την εργατικότητα, σκοτώνει την έφεση για πρόοδο, σκοτώνει την ιδιωτική πρωτοβουλία.
Η υιοθέτηση μιά φιλελεύθερης πολιτικής σημαίνει βέβαια την αποδοχή των μηχανισμών της αγοράς, που αναπόφευκτα οδηγεί σε μιά αποκεντρωμένη κοινωνία. Μιά κοινωνία δηλαδή που δίνει προτεραιότητα στην πολλαπλότητα και την δυνατότητα εκλογής. Μιά κοινωνία μικρότερων διοικητικών μονάδων, όπου οι αποφάσεις παίρνονται πολύ πιο κοντά στον άνθρωπο. Μιά κοινωνία χωρίς μονοπώλια, ούτε ιδιωτικά άλλα ούτε και κρατικά, αλλά και χωρίς μονοψώνια.
Μιλώντας στις αρχές Οκτωβρίου στην κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ ο πρωθυπουργός καθόρισε τις μεγάλες προτεραιότητες της κυβερνήσεώς του. Δεν είπε τίποτε καινούργιο. Επανέλαβε ότι δείχνουν όλες οι δημοσκοπήσεις. Τα θέματα που σήμερα ενδιαφέρουν είναι:
- Στον τομέα της Υγείας, το εξωτερικό ιατρείο.
- Στον τομέα της Παιδείας, η αναβάθμιση των σπουδών
- Η ανεργία και κυρίως η ανεργία των νέων
- Το θέμα του Λεκανοπεδίου της Αττικής, όπου μιά τεράστια σειρά προβλημάτων, όπως η ρύπανση και η συγκοινωνία, πρέπει να αντιμετωπιστεί.
- Η Δημόσια Διοίκηση.
Δεν πρόκειται βέβαια να περιγράψω πρόχειρα της φιλελεύθερες λύσεις σ’ αυτά τα προβλήματα. Για κάθε ένα πρόβλημα θα μπορούσε άλλωστε κανείς να αφιερώσει μιά ολόκληρη ομιλία. Για όλα τα προβλήματα υπάρχουν φιλελεύθερες, πρακτικές, ρεαλιστικές λύσεις. Ο αρχηγός της Ν.Δ. έχει επανειλημμένα δηλώσει, ότι όταν θα κληθείτε να ψηφίσετε θα γνωρίσετε πως ακριβώς θα αντιμετωπίσουμε αυτά τα προβλήματα. Θα ζητήσουμε την ψήφο των Ελλήνων για να εφαρμόσουμε συγκεκριμένες, εκ των πρότερων γνωστές λύσεις. Η ψήφος σας, συνειδητά δοσμένη, για την εφαρμογή φιλελεύθερης πολιτικής θα χαλυβδώσει τη θέλησή μας και θα πολλαπλασιάσει την αποτελεσματικότητά μας. Θα κάνω μόνο μερικές παρατηρήσεις.
- Είναι αλήθεια ότι τα εθνικά συστήματα υγείας απέδωσαν σε αρκετές χώρες. Είναι όμως επίσης αλήθεια ότι από την εφαρμογή των συστημάτων αυτών κινδύνεψαν να τιναχθούν στον αέρα οι προϋπολογισμοί και των πιο πλουσίων κρατών. Είναι ακόμη αλήθεια ότι το σύστημα υγείας χώλαινε επί των ημερών μας και έπρεπε να βελτιωθεί. Αλλά πώς; Με σοσιαλιστικοποίηση; Γνωρίζουμε πως συμπεριφέρονται πολλές δημόσιες υπηρεσίες στους πολίτες. Επιθυμούμε τέτοια συμπεριφορά από τους γιατρούς; Όχι βέβαια! Το ερώτημα είναι αν υπάρχει λύση. Ασφαλώς υπάρχει! Λύση φιλελεύθερη που διασφαλίζει σε κάθε άρρωστο ιατροφαρμακευτική περίθαλψη εκεί που τη χρειάζεται και δυνατότητα εκλογής του γιατρού της εμπιστοσύνης του. Λύση που εξασφαλίζει στο γιατρό την αξιοπρέπεια του και του παρέχει κίνητρα να γίνει καλύτερος γιατρός. Και τέλος που προστατεύει τον φορολογούμενο και δεν κατασπαταλά τη συνεισφορά του.
- Η αλήθεια για την κατάσταση της ανώτατης παιδείας είναι ότι το 1985 ο ένας στους δύο πτυχιούχους των ΑΕΙ θα είναι άνεργος, ή πάντως δεν θα έχει εργασία ανάλογη με τη μόρφωσή του. Η αλήθεια είναι ότι στα ΑΕΙ εισάγονται 2 και 3 φορές περισσότεροι απ’ ότι το διδακτικό προσωπικό και τα υπάρχοντα μέσα επιτρέπουν. Σκεφθείτε ένα ασανσέρ που χωράει και σηκώνει 5 άτομα. Η κυβερνητική “πολιτική” συνίσταται στο να επιτρέπει την είσοδο σε 15. Η αλήθεια είναι ότι και εμείς κάτι τέτοιο κάναμε. Δεν μας είχε όμως περάσει από το κεφάλι ότι λύνουμε το πρόβλημα μετατρέποντας τους 15 σε αποφασίζουσα συνέλευση. Διότι αυτό μόνον έκανε ο νόμος πλαίσιο για την ανώτατη παιδεία. Άλλη μια γιγαντιαία ταχυδακτυλουργία. Και το χειρότερο. Ολο αυτό το εκκολαπτόμενο χάος προσφέρεται δωρεάν. Οπως, λένε, επιτάσσει το σύνταγμα. Μου είναι δύσκολο να πιστέψω ότι ο συνταγματικός νομοθέτης είχε στο νου του να επιβαρύνει τη κοινωνία για να παράγει άνεργους πτυχιούχους. Για να δημιουργήσει μια αναπόφευκτη κοινωνική κρίση. Κατ’ εμέ, η ορθή ερμηνεία του συντάγματος είναι ότι προσφέρεται δωρεάν ανώτατη παιδεία σε αριθμό σπουδαστών που αντιστοιχεί στις ανάγκες του κοινωνικού συνόλου. Του κοινωνικού συνόλου που καλύπτει και τα έξοδα αυτής της δωρεάν παιδείας. Οπως και σε τόσα άλλα πράγματα στη πατρίδα μας, ιδίως όμως στην ανώτατη παιδεία, πρέπει να χρησιμοποιήσουμε τους περιορισμένους μας πόρους στην επιδίωξη της ποιότητας.
- Η ανεργία θα περιορισθεί μόνο όταν αρχίσουν ξανά να γίνονται επενδύσεις. Και επενδύσεις θα γίνουν όταν θα υπάρχει η εμπιστοσύνη ότι θα αμειφθεί το επενδυόμενο κεφάλαιο. Σε κάποια από τις διαρρέουσες εκθέσεις του ΔΝΤ διάβασα ότι ο κ. Αρσένης – σας θυμίζω ότι, όπως έχω πει, δεν είναι τσάρος ο κ. Αρσένης αλλά ο Ρασπούτιν τσαρικής οικογένειας και κακώς τον ονομάζει τσάρο ο τύπος απαλλάσσοντας έτσι τον πραγματικό υπεύθυνο – διάβασα λοιπόν ότι ο κ. Αρσένης δήλωσε ότι δεν θεωρεί ότι τα κέρδη επηρεάζουν τη διάθεση του επιχειρηματία για επένδυση. Με τέτοια μυαλά μη περιμένετε λοιπόν περιορισμό της ανεργίας. Μπορεί προσωρινά να κρύβονται οι άνεργοι σε θέσεις του δημοσίου. Οπως όμως και για τις κοινωνικές ασφαλίσεις που σας είπα πριν, έτσι και για την περιττή εργασία. Υπάρχει όριο στο πόσοι μπορούν να απασχολούνται παραγωγικά για να τρέφουν μη παραγωγικά αμειβόμενους.
- Και τα προβλήματα του λεκανοπεδίου Αττικής θα λυθούν αποτελεσματικά με την εφαρμογή της οικονομίας της αγοράς. Με φιλελεύθερη πολιτική. Το μετρό, το αεροδρόμιο, τα μεγάλα οδικά έργα, τα γκαράζ μπορούν και πρέπει να γίνουν από την ιδιωτική πρωτοβουλία. Και όχι βέβαια από το ήδη σχεδόν χρεοκοπημένο κράτος. Με την ευκαιρία, ξέρετε τι μας κόστισε ο κ. Τρίτσης; Στα τρία χρόνια που έμεινε υπουργός πήρε από τον τακτικό προϋπολογισμό περί τα 10,5 δις και έχει δεσμεύσει αλλά τόσα περίπου από τον προϋπολογισμό επενδύσεων. Και αυτά δεν φθάνουν. Μαθαίνω ότι ο νέος υπουργός ζήτησε επειγόντως αλλά 2,5 για χαρτογραφήσεις. Τρία χρόνια του κ. Τρίτση κόστισαν 23 και πλέον δισεκατομμύρια. Που πήγαν; Θέλω να μου τα δείξουν που πήγαν όλα αυτά τα λεφτά. Και ο κ. Παπανδρέου του έγραψε: Αντώνη, έγραψες ιστορία!. Την έγραψε με χρυσόσκονη στην άμμο, κ. Παπανδρέου. φύσηξε ο μπάτης και σβήστηκε η γραφή. Ακούτε τόσα πολλά χαμένα δισεκατομμύρια και δεν σας κάνουν εντύπωση. Προσαρμοστήκατε. Και όμως, όπως θύμισε προ ημερών η “θεώρηση” -το πληροφοριακό δελτίο που βγάζει ο κ. Λαμπρίας- η Αγγλία κόντεψε να διαλύσει τη Κοινή Αγορά για να πάρει πίσω 92 δισεκατομμύρια δραχμές. 92 δισεκατομμύρια που αν τα αναγάγετε στο δικό μας εισόδημα και το δικό μας πληθυσμό αντιστοιχούν σε 9 μόνο δισεκατομμύρια. Για 9 δισεκατομμύρια κόντεψαν να διαλύσουν τη Κοινή Αγορά. Η δική μας κυβέρνηση πέταξε 23 στο κ. Τρίτση, της λείπουν 40 στο ΙΚΑ, 650 σε όλο το δημόσιο τομέα και πάει λέγοντας. Οι σοσιαλιστές κυρίες και κύριοι το διασκεδάζουν το χρήμα μας. Μόνο μια φιλελεύθερη κυβέρνηση θα το προστατεύσει.
- Και είπε ο πρωθυπουργός ότι η Δημόσια Διοίκηση πάσχει. Είναι αλήθεια. Και γι’ αυτό με … αλάνθαστη σοσιαλιστική σκέψη και συνέπεια αναθέτει, σ’ αυτή τη πάσχουσα διοίκηση, όλο και περισσότερα καθήκοντα. Και εδώ είναι φανερό, είναι αυτονόητο, ότι η φιλελεύθερη πολιτική που πιστεύει στο συναγωνισμό, στα κίνητρα, στην ανάδειξη των αξιοτέρων, είναι πολύ καλύτερα σε θέση να διορθώσει τη Δημόσια Διοίκηση που πάσχει από την προς τα κάτω εξισωτική μανία των σοσιαλιστών. Και αν ακόμα δεν το καταφέρει, οι δυσάρεστες συνέπειες είναι πιο περιορισμένες. Μιά που το αντικείμενο του κράτους είναι πιο περιορισμένο.
Για να πάμε στην φιλελεύθερη κοινωνία του μέλλοντος, για να πάμε στην Ελλάδα του 2000 θα πρέπει να ακολουθήσουμε μια ριζοσπαστικά φιλελεύθερη πορεία. Μιά πορεία προς την αντίθετη κατεύθυνση από εκείνη που ακολουθεί η κυβέρνηση και εν πολλοίς αντίθετη προς εκείνη που, όλοι εμείς, λίγο ή πολύ, έχουμε συνηθίσει να ακολουθούμε. Κάθε αναστροφή πορείας απαιτεί πολύ μεγάλη προσπάθεια. Για να είναι η προσπάθεια αποτελεσματική πρέπει να είναι συντονισμένη. Ο στόχος που επιδιώκουμε επιβάλλει λοιπόν την ενότητα όλων μας των δυνάμεων. Αυτός ο μεγάλος στόχος είναι που επιβάλλει την απόλυτη πειθαρχία και την αρραγή συσπείρωση γύρω από τον αρχηγό της παρατάξεως μας που εκλέχτηκε με τρόπο που τιμά τη Νέα Δημοκρατία.
Ο πρωθυπουργός της Λιβύης προσφωνώντας τον δικό μας πρωθυπουργό είπε: Αδελφέ Παπανδρέου, σας εξετάσαμε, σας δοκιμάσαμε, σας εμπιστευόμαστε….!.
Εμείς οι ντόπιοι, κ. Παπανδρέου σας εξετάσαμε και σας δοκιμάσαμε, αλλά δεν σας εμπιστευόμαστε.
Ατενίζοντας το μέλλον, είμαι φέτος περισσότερο αισιόδοξος απ’ ότι ήμουν πέρυσι. Διακρίνω μερικά θετικά σημεία που πέρυσι, ομολογώ, δεν τα έβλεπα τόσο καθαρά.
Το πρώτο αφορά τους δημοσιογράφους. Παρά τον σκοταδισμό που επιβάλλει η σοσιαλιστική κομματική εξαλλοσύνη, παρά τη μονομέρεια της τηλεόρασης, υπάρχουν κάθε τόσο φωνές που επαναστατούν, φωνές ελευθερίας. Θα έλεγα ότι η συντριπτική πλειοψηφία των δημοσιογράφων, το σύνολο ίσως, δείχνουν αγάπη για την ελευθερία και με το τρόπο τους την υπηρετούν έστω και αν ανήκουν στο ΠΑΣΟΚ ή το ΚΚΕ.
- το σύνολο της οικονομίας, αλλά κυρίως η μικρή και μεσαία επιχείρηση, δείχνει μιά εκπληκτική αντοχή. Αντοχή στον κατατρεγμό του κ. Κεδίκογλου και των ομοίων του και αντοχή στον αθέμιτο ανταγωνισμό του κράτους.
- οι φίλοι μας στη Δύση δεν παίρνουν τη κυβέρνηση στα σοβαρά και επιδεικνύουν καρτερία, και
- οι εχθροί μας, ενώ και αυτοί δεν παίρνουν την κυβέρνηση στα σοβαρά, υπολογίζουν την εθνική ενότητα που συμβολίζει μοναδικά ο πρόεδρος της δημοκρατίας και ορθώς διστάζουν.
Η ώρα της εκλογικής μάχης πλησιάζει. Συσπειρωθείτε. Τη μάχη, μπορούμε να τη κερδίσουμε και πρέπει να τη κερδίσουμε. Αρκεί να πάψουμε να προσαρμοζόμαστε. Να πάψουμε να θεωρούμε σαν αναπότρεπτη τη κοινωνική, πολιτική και οικονομική παρακμή. Να πάψουμε να δεχόμαστε σαν φυσιολογική κατάσταση τον πληθωρισμό, την ανεργία, τη γραφειοκρατία, την υποβάθμιση της υγείας και της παιδείας, τη μόλυνση, όχι μόνο του περιβάλλοντος της πόλης μας, αλλά της πολιτικής μας ζωής από τις ύβρεις και την εμπάθεια των κρατούντων. Αποτινάξτε λοιπόν όσα στοιχεία εθισμού σας ενστάλαξε το ΠΑΣΟΚ. Αρνηθείτε να συμβιβαστείτε με τον υποβιβασμό των πάντων. Βοηθείστε και άλλους να ξεπεράσουν τον επιβλαβή τους εθισμό. Υπάρχει μιά άλλη διέξοδος. Θα ακολουθήσουμε ανάστροφη πορεία που θα μας οδηγήσει μακριά από την παρακμή. Πορεία φιλελεύθερη και ριζοσπαστική. Που θα πραγματοποιήσει όχι τη μία, αλλά τις πολλές αλλαγές που χρειάζεται ο τόπος. Οι Έλληνες φιλελεύθεροι έχουμε ένα όραμα. Χειροπιαστό. Μιά κοινωνία πολιτών και όχι γραφειοκρατών. Μιά κοινωνία που δεν υπηρετεί τα αφηρημένα σύνολα πίσω από τα οποία κρύβεται το μεγάλο συγκεντρωτικό κράτος και οι προνομιούχοι διαχειριστές του, αλλά μιά κοινωνία που νοιάζεται για έναν τους ανθρώπους που την συνθέτουν. Το κέντρο του δικού μας σύμπαντος είναι οι άνθρωποι, ελεύθεροι και ασυμβίβαστοι. Το φιλελεύθερο όραμα μας είναι μπροστά. Προς τα κει προχωρούμε. Προχωρούμε.
Σχετικές δημοσιεύσεις
