New York College – International Chamber of Commerce
Διαδικτυακή Ημερίδα 11.05.2021
Παρά το γεγονός ότι ο κ. Κατσαρός μου έκανε τη τιμή να με καλέσει, πριν από ολόκληρους δύο μήνες, να μετάσχω στην ημερίδα με θέμα “Ο Άλλος Δρόμος για την Ανάπτυξη”, οφείλω να ομολογήσω ότι δεν κατάφερα να βρω τέτοιο δρόμο.
Ζούμε στην εποχή του GPS. Όλοι, η σχεδόν όλοι, ακόμη και άνθρωποι της ηλικίας μου χρησιμοποιούμε προγράμματα πλοήγησης. Η εφαρμογή πλοήγησης, στο τηλέφωνο μου, γνωρίζει κάθε στιγμή που βρίσκομαι, εγώ γράφω τον προορισμό μου, που θέλω να πάω, και η εφαρμογή υποδεικνύει τη βέλτιστη διαδρομή. Μπορεί να μου υποδείξει και άλλες διαδρομές (άλλους δρόμους) αν για παράδειγμα εισαγάγω περιορισμούς, για παράδειγμα αν ζητήσω διαδρομή χωρίς διόδια, ή διαδρομή με ωραία θέα, κ.ο.κ. Σημαντικό βέβαια για την πλοήγηση είναι να γνωρίζεις που θέλεις να πας. Αν δεν ξέρεις, όλοι οι δρόμοι μπορούν να σε οδηγήσουν στον άγνωστο προορισμό.
Πριν από μερικούς μήνες η κυβέρνηση ανέθεσε σε μια επιτροπή, θα την ονομάσω σοφών, την επιτροπή Πισσαρίδη, να συντάξει Έκθεση για την Ανάπτυξη της Ελλάδας. Η Έκθεση υπεβλήθη, η κυβέρνηση τη μελέτησε, αλλά, στη συνέχεια, δεν διαπίστωσα κάποια δράση. Θα έχετε προσέξει στο σινεμά τον σκηνοθέτη που στο ξεκίνημα μιας σκηνής χτυπάει δύο ξύλα, κάπως έτσι, και βροντοφωνάζει: Action.
Στην περίπτωση μας δεν άκουσα κανένα να φωνάζει, μετά την υποβολή της έκθεσης Πισσαρίδη, τη μαγική λέξη Action.
Μετά την έκθεση της Επιτροπής Πισσαρίδη συντάχθηκε από τον παλαιό μου συνεργάτη Θεόδωρο Σκυλακάκη το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» που, σύμφωνα με τις δηλώσεις του πρωθυπουργού, θα εγκριθεί από τις ευρωπαϊκές αρχές μέχρι τα τέλη Ιουνίου.
Πάντα σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες δηλώσεις του πρωθυπουργού, στο Πόρτο της Πορτογαλίας, η αύξηση της απασχόλησης και η δημιουργία καλών θέσεων εργασίας θα γίνουν πράξη μέσω των επενδύσεων και όχι μέσω της κατανάλωσης και με την αξιοποίηση των κεφαλαίων του Ταμείου Ανάκαμψης και τη συνδρομή της νέας εργατικής νομοθεσίας που, όπως τόνισε ο πρωθυπουργός, θα δώσει δύναμη στον εργαζόμενο.
Ο πρωθυπουργός διευκρίνισε ότι ένα σημαντικό κομμάτι των κεφαλαίων θα διοχετευθεί για την απόκτηση νέων δεξιοτήτων, την αναβάθμιση δεξιοτήτων και σε ενεργητικές πολιτικές απασχόλησης διευκρινίζοντας ότι η κυβέρνησή του σκοπεύει να δαπανήσει περισσότερα από 3 δισ. ευρώ σε αυτές τις πολιτικές.
Κάποιες από αυτές τις πολιτικές είναι οριζόντιες, όπως η αναβάθμιση ψηφιακών δεξιοτήτων, προσθέτοντας ότι τον ενδιαφέρει ιδιαίτερα η συνεργασία με ηγέτες στην καινοτομία, σε παγκόσμια κλίμακα, και με τον ιδιωτικό τομέα για την υλοποίηση τέτοιου είδους πολιτικής.
Εργαλεία για την προσέλκυση επενδύσεων κατά τον πρωθυπουργό θα είναι η επιτάχυνση των επενδύσεων με μείωση της φορολογίας, των ασφαλιστικών εισφορών και η δημιουργία ενός καλύτερου επενδυτικού κλίματος, μαζί με την έμφαση στην εκπαίδευση και την κατάρτιση, έτσι ώστε οι νέοι μας να έχουν εκείνες τις γνώσεις και τις δεξιότητες που θα τους βοηθήσουν να βρουν καλές δουλειές, αλλά και μία νέα εργατική νομοθεσία που θα δίνει δύναμη στον εργαζόμενο.
Αναφέρθηκα εκτενώς στις δηλώσεις του πρωθυπουργού διότι ο πρωθυπουργός είναι κατά τεκμήριο ο εγκυρότερος στην Ελλάδα να μας καθοδηγήσει στο δρόμο για την ανάπτυξη.
Ο πρωθυπουργός έχει ήδη συμπληρώσει 20 και πλέον μήνες πρωθυπουργίας και έχει αναθέσει δύο μεγάλες μελέτες για την ανάπτυξη της Ελλάδας. Στην επιτροπή Πισσαρίδη η πρώτη και στην επιτροπή Σκυλακάκη η δεύτερη. Καλύπτουν χιλιάδες σελίδες. Μετά από τόσες σελίδες φαντάζομαι ότι ο πρωθυπουργός έχει επιλέξει το δρόμο για την ανάπτυξη. Θα ήταν πιστεύω αλαζονικό εκ μέρους μου να υποδείξω σε ένα δεκαπεντάλεπτο έναν άλλο δρόμο για την ανάπτυξη.
Αυτό όμως που μπορώ να κάνω είναι να επιχειρήσω να αναδείξω τους περιορισμούς που διακρίνω στην επιλογή του δρόμου της ανάπτυξης που επέλεξε ο πρωθυπουργός. Όπως σας είπα στην αρχή με τα προγράμματα πλοήγησης μπορείς να διαλέξεις περισσότερες από μία διαδρομές για να φθάσεις στον προορισμό σου π.χ. διαδρομή χωρίς διόδια, ή μία χωρίς πολλές στροφές κ.ο.κ.
Στο δρόμο της ανάπτυξης που επέλεξε να ακολουθήσει ο πρωθυπουργός διακρίνω έναν ξεκάθαρο και απόλυτο περιορισμό:
Δεν θα γίνει καμιά απόλυση. Ο περιορισμός έχει γίνει ευρύτατα γνωστός και έχει επανειλημμένως επιβεβαιωθεί από τον ίδιο τον πρωθυπουργό.
Δεν έχω πρόχειρους τους αριθμούς, αλλά εκτιμώ ότι οι μισοί περίπου εργαζόμενοι, στο σύνολο της Ελλάδας, καλύπτονται από την πρωθυπουργική διαβεβαίωση. Δημόσιοι υπάλληλοι, υπάλληλοι ΔΕΚΟ, υπάλληλοι Τραπεζών, εργαζόμενοι σε μεγάλες επιχειρήσεις, δεν μπορούν να απολυθούν, ή πάντως πιστεύουν ότι δεν μπορούν να απολυθούν.
Από το σύνολο των εργαζομένων στην Ελλάδα, οι μισοί πιστεύουν ότι δεν μπορούν να απολυθούν και οι άλλοι μισοί, όπως είναι φυσικό, νοιώθουν αδικημένοι διότι αυτοί μπορούν να απολυθούν. Δεν είναι μόνο η σιγουριά που νιώθουν όσοι δεν μπορούν να απολυθούν αλλά και το γεγονός όσοι δεν μπορούν να απολυθούν έχουν εκμεταλλευτεί τη δύναμη τους για να εξασφαλίσουν καλύτερες αποδοχές από τους άλλους. Καλύτερες συνταξιοδοτικές προϋποθέσεις. Καλύτερη υγειονομική περίθαλψη.
Αυτοί που δεν μπορούν να απολυθούν, με τα χρόνια, συσσωρεύονται. Συσσωρεύονται και αμείβονται με τους φόρους όσων ακόμη εργάζονται. Εξ αιτίας της παραμέτρου της “μη απόλυσης” που συνειδητά εφαρμόζει η κυβέρνηση Μητσοτάκη συνεχίζοντας σιωπηρή παράδοση δεκαετιών, ο διορισμός στο Δημόσιο, σε οποιαδήποτε θέση, παραμένει για τους περισσότερους νέους Έλληνες το ασφαλέστερο εφαλτήριο ζωής.
Ελπίζει ο πρωθυπουργός σε επενδύσεις. Το ίδιο και όλοι εμείς. Παρακολουθώ όμως τη τραγωδία της Ελληνικής Αεροπορικής Βιομηχανίας που συσσωρεύει ζημίες και περισσευούμενο προσωπικό που όμως μένει εκεί ακλόνητο επειδή δεν μπορεί να απολυθεί. 20 μήνες η κυβέρνηση δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα και ας συνδέεται άμεσα με την άμυνα της Ελλάδας.
Τα ίδια με τη ΛΑΡΚΟ. Θα ήθελα, για χάρη της αλήθειας, να ανατεθεί σε μια διεθνή εταιρεία ορκωτών ελεγκτών να ελέγξει τις κάθε είδους απολαβές των εργαζομένων στην ΕΑΒ και τη ΛΑΡΚΟ και να δημοσιοποιήσει τα αποτελέσματα.
Ο πρώτος περιορισμός στην επιλογή του δρόμου της ανάπτυξης του πρωθυπουργού είναι όπως είπα: Καμιά απόλυση.
Ο δεύτερος περιορισμός είναι ένας αρνητικός περιορισμός. Ο πρωθυπουργός και η κυβέρνηση του προφανώς δεν βιάζεται. Ακολουθεί το δρόμο προς την ανάπτυξη που επέλεξε με βραδείς ρυθμούς. Η εμβληματική επένδυση στο Ελληνικό σέρνεται 20 μήνες. Η αποκρατικοποίηση των ναυπηγείων Σκαραμαγκά και αυτή 20 μήνες. Σημειώστε ότι δεν αποκρατικοποιείται ναυπηγείο εν λειτουργία αλλά το κουφάρι ναυπηγείου. Για την ΕΑΒ και τη ΛΑΡΚΟ είπα ήδη. Όλα γίνονται στο ρελαντί. Οι αποκρατικοποιήσεις καθυστερούν, αλλά δεν είναι οι μόνες καθυστερήσεις. Καθυστερεί απίστευτα και αδικαιολόγητα η απονομή της Δικαιοσύνης, τόσο ώστε να κατηγορείται η Ελλάδα για αρνησιδικία. Οι εκκρεμείς δικαστικές υποθέσεις δεν μετρώνται σε χιλιάδες αλλά σε εκατοντάδες χιλιάδες
Χωρίς τους δύο περιορισμούς που έχει επιβάλλει ο κ. Μητσοτάκης στην επιλογή του δρόμου για την ανάπτυξη, είμαι βέβαιος ότι η Ελλάδα θα μπορούσε να αναπτύσσεται με ρυθμό μεγαλύτερο από 4% ετησίως αντί του μίζερου 2% που είναι ο προβλεπόμενος αισιόδοξος ρυθμός ανάπτυξης μετά από την επόμενη τριετία κατά την οποία θα αποτινάξουμε τους κορωνοπεριορισμούς και θα αξιοποιήσουμε τα κεφάλαια του Σχεδίου Ελλάδα 2.0.
Για να έχετε μια εικόνα των αριθμών:
το ΑΕΠ το 2020 ήταν 168,3 δισ. ευρώ.
Ακολουθώντας το δρόμο της ανάπτυξης του πρωθυπουργού (χωρίς απολύσεις και οδηγώντας χαλαρά, χωρίς βιασύνη) εκτιμώ ρυθμό ανάπτυξης 4% για τα τρία πρώτα χρόνια και 2% για τα επόμενα 7. Στο τέλος της δεκαετίας, αν όλα πάνε καλά, το ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 29,2%. Θα φθάσει δηλαδή τα 217,5 δισ. ευρώ. Λίγο χαμηλότερα από τα 224 δισ. του 2010.
Ακολουθώντας το δρόμο της ανάπτυξης αλλά αυτή τη φορά με απολύσεις και πολύ γρήγορους διοικητικούς ρυθμούς, εκτιμώ ρυθμό ανάπτυξης 6% για τα τρία πρώτα χρόνια και 4% για τα επόμενα 7. Στο τέλος της δεκαετίας το ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 56,7%. Θα φθάσει δηλαδή τα 263,8 δισ. ευρώ. Σε σύγκριση με το δρόμο του πρωθυπουργού, αυτός ο δρόμος σε 10 χρόνια θα έχει συνεισφέρει στο ΑΕΠ 46,3 δισ. ευρώ παραπάνω.
Θα με ρωτήσετε γιατί έχει επιβάλλει αυτούς τους περιορισμούς ο κ. Μητσοτάκης. Τους θυμίζω: Καμιά απόλυση και καμιά πίεση στο σύστημα για αύξηση της απόδοσης.
Γιατί τους επιβάλλει και αναδέχεται το τεράστιο κόστος για την ανάπτυξη της χώρας; Είναι νομίζω μια προσπάθεια κατευνασμού των αριστερών. Επικρατεί η περίεργη αντίληψη που φωλιάζει στη Ν.Δ. ότι έτσι θα μπορέσει να εφαρμόσει το πρόγραμμά της χωρίς προβλήματα. Αλλά η εμπειρία, εδώ και αλλού, δείχνει ότι η προσπάθεια κατευνασμού των αριστερών, σχεδόν πάντοτε, εκλαμβάνεται ως αδυναμία προς εκμετάλλευση.
Υπάρχει ευτυχώς ο πρόσφατος εκλογικός θρίαμβος της Ιζαμπέλ Αγιούζο στην Ισπανία που έστειλε στα αζήτητα τους PODEMOS, τα παλαιά συνεταιράκια του ΣΥΡΙΖΑ. Δίδαγμα ότι στην άλλη άκρη της Μεσογείου έπαψαν να έχουν πέραση οι αριστερές γαλιφιές. Ελπίζω να διδαχθεί από τους Ισπανούς η Νέα Δημοκρατία.
Όπως σας είπα ενωρίτερα θα ήταν αλαζονικό να προσπαθήσω να περιγράψω άλλο δρόμο προς την ανάπτυξη μέσα σε ένα δεκαπεντάλεπτο. Αρκέστηκα σε δύο παρατηρήσεις. Από αυτές η πρώτη περί μη απολύσεων είναι η σοβαρότερη. Η δεύτερη είναι συχνά αποτέλεσμα της πρώτης.
Ξεφεύγοντας από τον αυτοπεριορισμό μου να μη περιγράψω άλλο δικό μου δρόμο, θα αναφερθώ επιγραμματικά στο ζήτημα της ενέργειας. Όπως γνωρίζετε ο πρωθυπουργός χίμηξε κυριολεκτικά στην πρωτοπορία της πράσινης ενέργειας. Δεσμεύτηκε να κλείσει όλους τους λιγνιτικούς σταθμούς μέχρι το 2023 εκτός από έναν που ακόμα κατασκευάζεται και δεν έχει λειτουργήσει. Αυτός θα κλείσει το 2028. Το κέντρο βάρους μετατίθεται από τον λιγνίτη στις ΑΠΕ, τον ήλιο και τον αέρα. Το πρόβλημα με τις ΑΠΕ είναι τι συμβαίνει όταν δεν έχει ήλιο και δεν φυσάει. Χρειάζονται επενδύσεις κεντρικής αποθήκευσης ενέργειας που θα αποδίδεται στο δίκτυο όταν οι ΑΠΕ δεν λειτουργούν.
Σε όλες τις συζητήσεις και τα δημοσιεύματα για τις σχεδιαζόμενες επενδύσεις πράσινης ενέργειας δεν έχω δει – ομολογώ ότι ίσως σφάλλω – προβολές σε βάθος δεκαετίας του κόστους της ενέργειας. Η μαγική λέξη “κόστος” φαίνεται ότι αποφεύγεται μολονότι το κόστος της ενέργειας είναι ασφαλώς συστατικό της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας. Υψηλό κόστος λόγω λανθασμένων επιλογών θα είναι βαρίδι για πολλά χρόνια.
Κλείνοντας λοιπόν θα ήθελα να ζητήσω να δημιουργηθεί μια επιτροπή σοφών για την ενέργεια που να εξετάσει συνολικά τι κάνουμε και κυρίως τι μπορούμε να κάνουμε στο μέλλον με τη νέα ασφαλή τεχνολογία μικρών πυρηνικών σταθμών που υπόσχονται χαμηλό κόστος ενέργειας και μηδενικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Ο Bill Gates, για παράδειγμα, έχει επενδύσει στη τεχνολογία μικρών πυρηνικών σταθμών. Η εταιρεία του ονομάζεται TerraPower. Πολλοί ηγέτες με καθαρό μυαλό, πολιτικοί και επιχειρηματίες, επενδύουν στη τεχνολογία των μικρών πυρηνικών σταθμών. Ας μη μείνουμε πίσω. Η προετοιμασία θα διαρκέσει μια δεκαετία από τότε που θα ξεκινήσουμε.