- Κύριε Μάνο, η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση έχει χτυπήσει πλέον την πόρτα της Ευρώπης ενώ σε τέτοιες στιγμές επιβεβαιώνεται η ασφάλεια που παρέχει η ευρωζώνη για τα κράτη μέλη. Πιστεύετε ότι η ευρωπαϊκή οικονομία εισέρχεται σε μία περίοδο παρατεταμένης ύφεσης; Πως κρίνετε την κινητικότητα των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων; Στέκετε η Ενωμένη Ευρώπη στο ύψος των περιστάσεων;
Ευτυχώς που ανήκουμε στην ευρωζώνη. Αν είχαμε μείνει απ’ έξω θα είχαμε ήδη υποτιμήσει τη δραχμή. Η περιορισμένη ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος και το κλίμα αβεβαιότητας και περιορισμένης εμπιστοσύνης που επικρατεί θα οδηγήσει –χωρίς αμφιβολία- σε μια περίοδο περιορισμένης οικονομικής δραστηριότητας. Η Ευρώπη δεν έχει δυστυχώς δημιουργήσει τους θεσμούς που θα της επέτρεπαν να δράσει συντονισμένα απέναντι στην κρίση. Είναι ευτύχημα ότι η κρίση συνέβη κατά τη διάρκεια της γαλλικής προεδρίας που έδωσε κάποιο ρόλο στον γάλλο πρόεδρο. Αν την προεδρία είχε μια μικρή χώρα, αμφιβάλλω ότι θα είχαν γίνει ακόμη και τα λίγα που έγιναν. Εκτιμώ ότι οι ΗΠΑ θα ξεπεράσουν πιο γρήγορα από την Ευρώπη τα σημερινά προβλήματα επειδή πρώτον αποφασίζουν κεντρικά και δεύτερον επειδή είναι μια ευέλικτη και προσαρμοστική κοινωνία.
- Ποιοι είναι οι μεγαλύτεροι κίνδυνοι που ξεδιπλώνονται μπροστά μας τους επόμενους μήνες για την ελληνική οικονομία; Σας εμπνέουν ασφάλεια οι χειρισμοί του οικονομικού επιτελείου της κυβέρνησης;
Ξεκινώ από τη τελευταία φράση της προηγούμενης απάντησης μου. Ο κίνδυνος για την Ελλάδα είναι ότι το πολιτικό μας σύστημα δεν θα θελήσει να δει την πραγματικότητα όπως είναι και θα δράσει καθυστερημένα και άτολμα. Οι μέχρι σήμερα χειρισμοί της κυβέρνησης μόνο αίσθημα ασφάλειας δεν μου εμπνέουν. Αντί να ενισχύουν τη ρευστότητα, την περιορίζουν.
- Αυτές τις μέρες γίνεται μεγάλη συζήτηση για το πακέτο των 28 δις ευρώ που δίνει ο κ. Αλογοσκούφης και η κυβέρνηση ως στήριξη στους τραπεζίτες και το εγχώριο τραπεζικό σύστημα. Εγείρονται πολλές διαφωνίες ως προς την ουσία και τη σκοπιμότητα μίας τέτοιας κίνησης. Ποια είναι η δική σας θέση;
Θα συνιστούσα στους τραπεζίτες να μη συμμετάσχουν στο ‘πρόγραμμα διάσωσης τους’. Το κυβερνητικό πρόγραμμα ‘διάσωσης’ των τραπεζών συνίσταται σε μια προσπάθεια ελέγχου των τραπεζικών κεφαλαίων για πολιτικό και κομματικό όφελος και για να σωθεί ο εκτροχιασμένος προϋπολογισμός. Είναι μια απόπειρα κρατικοποίησης του τραπεζικού συστήματος από το παράθυρο.
- Θεωρείτε ότι έχουν βάση τα όσα υποστηρίζουν τα κόμματα της αντιπολίτευσης, ότι δηλαδή τα χρήματα αυτά θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την ξεχρέωση των νοικοκυριών και κατ επέκταση την ενίσχυση της κατανάλωσης;
Έχω την εντύπωση ότι η αντιπολίτευση – όπως γίνεται πάντοτε στην Ελλάδα με την αντιπολίτευση – έχει πάρει διαζύγιο με την πραγματικότητα και τους αριθμούς που την απεικονίζουν. Δεν θα έδινα ιδιαίτερη σημασία στα λεγόμενα της.
- Στο εσωτερικό της κυβέρνησης έχουν ήδη διαφανεί δύο στρατόπεδα που επικαλούνται διαφορετικές οικονομικές προσεγγίσεις. Ο κ. Αλογοσκούφης ζητάει σφιχτή δημοσιονομική διαχείριση ενώ άλλες φωνές όπως ο κ. Σουφλιάς ζητάει ενίσχυση του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων για να τονωθεί η οικονομική δραστηριότητα. Εσάς ποιες από τις δύο οικονομικές θεωρίες σας βρίσκει σύμφωνο;
Είναι σχεδόν προκλητικό – αν και σωστό – να ζητάει περισσότερες δημόσιες επενδύσεις ο κ. Σουφλιάς. Μετά από 5 χρόνια στο ΥΠΕΧΩΔΕ ούτε μια τσαπιά δεν έχει πέσει στον πιο θανατηφόρο δρόμο της Ελλάδας, Κόρινθος Πάτρα. 5 χρόνια καθυστερεί η επέκταση της Αττικής οδού που θα μπορούσε να γίνει χωρίς λεφτά του Δημοσίου. Πέντε χρόνια δεν έγινε απολύτως τίποτε με την αναβάθμιση των αεροδρομίων κατά το μοντέλο συγχρηματοδότησης του αεροδρομίου Ελ. Βενιζέλος. Δισεκατομμύρια επενδύσεων σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας έχουν κολλήσει στα γρανάζια του ΥΠΕΧΩΔΕ. Με άλλα λόγια θα μπορούσε να γίνει άλμα επενδύσεων –χωρίς κρατικά λεφτά- μόνο και μόνο με το ξεμπλοκάρισμα των επενδύσεων σε ΑΠΕ και με την ανάθεση της επέκτασης της Αττικής οδού στην εταιρεία που ήδη την εκμεταλλεύεται.
- Ποια μέτρα πρέπει- και έχει τα περιθώρια- να λάβει η κυβέρνηση για τη στήριξη των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και των ασθενέστερων εισοδηματικών στρωμάτων; Επιδόματα, φοροαπαλλαγές, κίνητρα για την τόνωση της ζήτησης στην αγορά;
Όσοι ζητούν εισοδηματικά μέτρα, φοροαπαλλαγές και κίνητρα, λησμονούν (αν πράγματι λησμονούν και δεν μας κοροϊδεύουν) ότι για κάθε ευρώ που καταβάλλει το κράτος πρέπει να βρει ένα ευρώ από τους φορολογούμενους ή να το δανειστεί. Ο λογαριασμός δεν είναι ακριβώς έτσι διότι για κάθε ευρώ που δίνει το κράτος χρειάζεται 1,50 ευρώ, όπου το 0,50 είναι το κόστος της κρατικής διαχείρισης. Για σκεφτείτε, από κάθε ευρώ τέλους ακίνητης περιουσίας τι περισσεύει άμα αφαιρεθεί το κόστος της κρατικής διαχείρισης. Σήμερα λοιπόν το κράτος δεν έχει πολλά περιθώρια πρόσθετου δανεισμού. Αν το ΠΑΣΟΚ υποστηρίζει την αύξηση του δανεισμού να μας το πει. Αν το ΠΑΣΟΚ υποστηρίζει την αύξηση της φορολογίας να μας το πει. Τι μπορεί να γίνει; Να περικοπούν όλες οι σκανδαλώδεις και προνομιακές ρυθμίσεις οργανωμένων ομάδων που απομυζούν όλους τους ελεύθερους πόρους και να δοθούν με τρόπο δίκαιο σε όσους πράγματι συνεισφέρουν στην ανάπτυξη της οικονομίας. Τέρμα στις ειδικές και προνομιακές αμοιβές στο δημόσιο και στα κλειστά επαγγέλματα. Τέρμα στα ρουσφέτια και τις αδιαφανείς επιδοτήσεις. Τέρμα στα καθεστώτα τύπου Ολυμπιακής.
- Προβλέπετε ένα δύσκολο 2009 για την ελληνική οικονομία;
Το 2009 θα είναι αναμφισβήτητα δύσκολο, αν όχι πολύ δύσκολο. Το καλύτερο που θα μπορούσαμε να κάνουμε ή να δεχθούμε είναι ότι για ένα ή δύο χρόνια θα είμαστε σοβαροί.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Free Sunday” 02.11.2008
Σχετικές δημοσιεύσεις
