Νομίζω ότι η κρίση του τραπεζικού συστήματος θα γίνει αντιληπτή στην Ελλάδα από τον περιορισμό της κερδοφορίας των τραπεζών, την αύξηση του κόστους δανεισμού και από αυξανόμενες δυσκολίες χρηματοδότησης.
Ως συνέπεια θα περιοριστεί η κατανάλωση και η απασχόληση.
Τίποτε από τα παραπάνω δεν διευκολύνει τα δημόσια οικονομικά. Όλοι οι πιο πάνω παράγοντες θα πιέσουν προς τα κάτω τα δημόσια έσοδα και προς τα πάνω τα έξοδα.
Το τελευταίο τρίμηνο του έτους φορτίζεται με συζητήσεις για τον κρατικό προϋπολογισμό. Με τα δεδομένα που περιγράφω τι θα έπρεπε να επιδιώκει ο διαχειριστής του δημοσίου χρήματος; Τι θα έπρεπε να είναι οι προτεραιότητες του υπουργού Οικονομικών;
Κατά τη γνώμη μου η πρώτη προτεραιότητα (πάντοτε, αλλά σήμερα λόγω της κρίσης περισσότερο) είναι ο περιορισμός κάθε σπατάλης. Κάθε δαπάνη θα έπρεπε να αξιολογείται με κριτήριο την αποτελεσματικότητά της. Όσες δεν πληρούν το κριτήριο της αποτελεσματικότητας θα έπρεπε να περικοπούν αλύπητα. Κάθε δαπάνη εκτός από αποτελεσματική θα έπρεπε να είναι απαλλαγμένη από κλεψιές και λαδώματα. Το προσχέδιο του προϋπολογισμού που κατέθεσε ο Υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών δεν φαίνεται να ασχολείται έστω και περιθωριακά με την αποτελεσματικότητα της δημόσιας δαπάνης.
Πολύ αμφιβάλλω αν οι υπουργοί γνωρίζουν, ακόμη και κατά προσέγγιση, τι κοστίζουν στους φορολογούμενους οι υπηρεσίες που προσφέρει το υπουργείο του οποίου προΐστανται. Και αν δεν γνωρίζουν τι κοστίζει πως θα ξέρουν αν οι δαπάνες έχουν αποτέλεσμα αντίστοιχο της δαπάνης;
Ο Υπουργός Οικονομίας, επειδή δεν έχει λεφτά, προβλέπει την κατά 10% περικοπή του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων το 2009. Συμβάλλει συνεπώς στον περιορισμό της ανάπτυξης. Αν κάτι έπρεπε να κάνει θα ήταν να αυξήσει σημαντικά τις δημόσιες επενδύσεις καταφεύγοντας κατά προτεραιότητα σε έργα συγχρηματοδοτούμενα, έτσι ώστε τα λεφτά του δημοσίου να προσαυξηθούν με ιδιωτικά κεφάλαια. Για παράδειγμα, μετά από 5 χρόνια απραξίας θα μπορούσαν να πραγματοποιηθούν επενδύσεις σε όλα τα αεροδρόμια της Ελλάδας κατά το πρότυπο του αεροδρομίου Ελ. Βενιζέλος. Το αποτέλεσμα θα ήταν η κατακόρυφη βελτίωση των υποδομών του ελληνικού τουρισμού και χιλιάδες θέσεις εργασίας για 3-5 χρόνια. Διάβασα την περασμένη Πέμπτη την πληροφορία ότι οι διαγωνισμοί για τις επεκτάσεις της Αττικής οδού (αντικείμενο 1,2 δις ευρώ) μετατίθενται για το 2009. Αξιοσημείωτο είναι ότι διαγωνισμοί για το ίδιο αντικείμενο έγιναν το 2001 και μέχρι σήμερα δεν έχει γίνει τίποτε. Προ τριετίας η εταιρεία Αττική οδός πρότεινε να κάνει όλες τις επεκτάσεις με δικά της έξοδα και δεσμεύτηκε να μην αυξήσει τα διόδια. Να μπορεί δηλαδή να μπει κάποιος στην Ελευσίνα και να βγει στο Σούνιο ή τη Ραφήνα πληρώνοντας το ίδιο με το σημερινό διόδιο. Σε αντάλλαγμα η εταιρεία ζητούσε να συμφωνηθεί μια εύλογη παράταση της διάρκειας της παραχώρησης. Να λοιπόν ένα ακραίο παράδειγμα του τι θα έπρεπε να γίνει: Ένα τεράστιο δημόσιο έργο χωρίς λεφτά.
Ο χώρος δεν επαρκεί για να επεκταθώ στις δεκάδες προτάσεις που θα βοηθούσαν το ξεπέρασμα της κρίσης. Θα περιοριστώ σε μια παρατήρηση: Η περαίωση και η ρύθμιση για τα ληξιπρόθεσμα χρέη που εφαρμόζει το Υπουργείο Οικονομικών όπως επίσης και η αύξηση της προκαταβολής φόρου προκαλούν ταμιακή αφαίμαξη των επιχειρήσεων τη στιγμή που αγωνίζονται να βελτιώσουν τη ρευστότητά τους. Χρειάζεται ιδιαίτερη σαδιστική προδιάθεση (που δεν είναι ξένη από τη νοοτροπία του Υπουργείου Οικονομικών) η εφαρμογή τέτοιων μέτρων στη σημερινή συγκυρία. Σε ό,τι με αφορά οφείλω να τονίσω ότι είμαι ούτως ή άλλως απόλυτα αντίθετος με τη λογική της περαίωσης και της ρύθμισης σε κάθε περίπτωση, ακόμη δηλαδή και όταν οι επιχειρήσεις κολυμπούν σε πελάγη ρευστότητας.
Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα “Επενδυτής” 09.10.2008
Σχετικές δημοσιεύσεις
