Την περασμένη εβδομάδα επισκέφτηκα τη Λάρισα. Η μετάβασή μου οφειλόταν στην επιθυμία μου να ακούσω πώς βλέπουν τις εξελίξεις στη γεωργία οι συνεταιριστές της Ενωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών. Θα αφιερώσω το σημείωμα αυτό στις εντυπώσεις μου από αυτή τη μονοήμερη επίσκεψη.
Η διεθνής άνοδος των τιμών των τροφίμων βλάπτει τους καταναλωτές, αλλά αυξάνει εντυπωσιακά τα εισοδήματα των αγροτών. Ο πλούτος δεν κρύβεται. Τα μαγαζιά, τα αυτοκίνητα, τα σπίτια, η κίνηση της πόλης επιβεβαιώνουν τη δύναμη των αγροτικών εισοδημάτων. Από τον πρόεδρο της Ενωσης, κ. Θανάση Κοκκινούλη, κατάλαβα όμως ότι παρά τα υψηλά εισοδήματα υπάρχει μια ανησυχία. Επειδή δεν βλέπουν οι αγρότες μια ξεκάθαρη κρατική πολιτική για το μέλλον. Χωρίς ξεκάθαρη πολιτική, ο αγρότης αισθάνεται κάποια ανασφάλεια. Ποια αγροτικά προϊόντα θα διαμορφώσουν το μέλλον της ελληνικής γεωργίας; Πώς θα πειστούν τα παιδιά των αγροτών να μη μεταναστεύσουν στις πόλεις; Ολα αυτά, τα γενικά, γίνονται εντονότερα από την αβεβαιότητα ως προς τι θα γίνει με το νερό στη Θεσσαλία. Μιλούν για τον Αχελώο, διότι ο ένας μετά τον άλλο οι πολιτικοί τους έχουν πει ότι η μόνη λύση για την άρδευση του κάμπου είναι η εκτροπή του. Δεν έχουν σκεφτεί άλλες πρακτικές λύσεις, φιλικότερες για το φυσικό περιβάλλον και λιγότερο δαπανηρές. Επέμεινα στη λογική μου πως ό,τι είναι τζάμπα σπαταλιέται, ενώ αντίθετα προσέχουμε ό,τι πληρώνουμε. Το νερό σπανίζει και πρέπει να πληρώνεται, υποστήριξα. Μάλλον συνεννοηθήκαμε, επειδή, όπως μου εξήγησαν, ήδη πληρώνουν πολλά για τη συντήρηση των αντλητικών τους συγκροτημάτων. Τέλος, μια μικρή παρατήρηση που, χωρίς να έχει ιδιαίτερη σημασία, μου έκανε εντύπωση: Μιλώντας για τις τιμές του σταριού, χρησιμοποιούσαν τη δραχμή ως μονάδα μέτρησης.
Με χίλια βάσανα καταφέραμε να κατοχυρώσουμε τη φέτα ως αποκλειστικά ελληνικό τυρί ονομασίας προέλευσης (ΠΟΠ) με σαφείς προδιαγραφές. Εμαθα ότι το κράτος στην αγωνία του να μειώσει τις τιμές κάνει τα στραβά μάτια στη νοθεία του τυριού. Νοθεύεται σε μεγάλη έκταση η φέτα με γάλα από οικόσιτα πρόβατα που εκτρέφονται με τις ίδιες τροφές που τρέφονται τα πρόβατα σε άλλες χώρες. Γιατί λοιπόν να είναι η φέτα ελληνικό τυρί με ονομασία προέλευσης; Σύμφωνα όμως με τον κανονισμό η φέτα πρέπει να παρασκευάζεται αποκλειστικά με γάλα από αιγοπρόβατα που εκτρέφονται παραδοσιακά από την ελληνική χλωρίδα που «χαρίζει στο τελικό προϊόν ιδιαίτερο άρωμα και γεύση». Σε τι διαφέρει η νοθεία του ελαιολάδου με λίγο ηλιέλαιο; Και αυτή η νοθεία, όπως όλες οι νοθείες, μειώνουν το κόστος! Το κράτος-μπακάλης δεν φαίνεται να κατανοεί τη σημασία της ποιότητας και της σχολαστικής τήρησης των προδιαγραφών. Κυνηγάει τις τιμές και αδιαφορεί για την ποιότητα. Η ποιότητα όμως εξασφαλίζει το μέλλον.
Πολλές φορές, τους τελευταίους μήνες, σε άρθρα και ομιλίες μου, υποστήριξα ότι θα έπρεπε να αναδιατάξουμε το κράτος, κατά τρόπο ώστε η κρατική μηχανή να υπηρετεί μια νέα εθνική προτεραιότητα: Την προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος. Οχι επειδή διακατέχομαι από ρομαντικές αντιλήψεις, αλλά επειδή πιστεύω ότι το μέλλον της Ελλάδας και η μελλοντική της ευημερία εξαρτάται από την προστασία της παγκόσμιας μοναδικότητάς της: Της ιστορίας της, του πολιτισμού της και του φυσικού της περιβάλλοντος. Ιστορία, ήλιος, βουνό και θάλασσα. Σε αυτά τα στοιχεία και τα παράγωγά τους η Ελλάδα μπορεί να βρίσκεται σε διεθνή πρωτοπορία.
Το αναφέρω εδώ, επειδή στη Λάρισα επισκέφτηκα το αρχαίο θέατρο στο κέντρο της πόλης. Πριν από 25 χρόνια δεν είχε αποκαλυφτεί, αλλά είχε κρυφτεί επιμελώς κάτω από πολυκατοικίες και μαγαζιά. Σήμερα, απελευθερωμένο από τη βεβήλωση που του επιφύλαξαν άπληστοι Νεοέλληνες, αποτελεί σημείο αναφοράς για τη Λάρισα. Αν ήμουν Λαρισαίος θα ήμουν υπερήφανος για το θέατρο αυτό. Θα απαιτούσα από τους αρμόδιους να φροντίσουν να ολοκληρωθεί η αποκατάστασή του και να αρχίσει να φιλοξενεί μεγάλες παραστάσεις. Η χωρητικότητά του φθάνει τους 10.000 θεατές. Η λειτουργία του θα μπορούσε -με εμπνευσμένη διοίκηση- να τοποθετήσει τη Λάρισα στον παγκόσμιο πολιτιστικό χάρτη. Ο παλαιός δήμαρχος της Καλαμάτας και υπουργός, κ. Σταύρος Μπένος, συνέστησε μαζί με 274 προσωπικότητες μια μη κυβερνητική οργάνωση εκ των οποίων 4 είναι από τη Λάρισα (Το Διάζωμα) που σκοπό έχει την αναστήλωση και λειτουργία των αρχαίων θεάτρων της Ελλάδας. Εύγε! αυτή είναι η σωστή κατεύθυνση για την Ελλάδα. Η κεντρική διοίκηση (υπουργεία Οικονομικών και Πολιτισμού) αντίθετα, κάνει ό,τι μπορεί, για να καθυστερήσει την αναστήλωση και λειτουργία του θεάτρου της Λάρισας. Εχει, βλέπετε, άλλες προτεραιότητες. Εχει χίλιους τρόπους να σπαταλάει τα χρήματα του ελληνικού λαού.
Δεν γνωρίζω πόσα χρήματα χρειάζεται η αναστήλωση του θεάτρου. Δύο έως τρία εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο για μερικά χρόνια; Τα έξοδα δύο ημερών για την διατήρηση σε ζωή της Ολυμπιακής!
Παρόμοια αισθήματα μου δημιουργήθηκαν στα Αμπελάκια. Ο,τι γίνεται εκεί οφείλεται σε αφοσιωμένους στο τόπο τους ιδιώτες. Το κράτος δεν φαίνεται να έχει κάποιο ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την προστασία της μοναδικότητας των Αμπελακίων.
Με απογοήτευσε λοιπόν, για άλλη μια φορά, η διαπίστωση ότι ελάχιστα κατανοεί το κράτος τη σημασία της προστασίας του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος για το μέλλον της Ελλάδας.
Δημοσιεύτηκε στη Καθημερινή 22.06.2008