Για τον κ. Κώστα Κέκη
- Θα υπάρξουν επιπτώσεις για την ελληνική οικονομία μετά τον Μαϊο, όταν θα ληφθεί η απόφαση για τις χώρες της ζώνης ΕΥΡΩ; Ποιοι θα ζημιωθούν περισσότερο; Θα υπάρξουν επιπτώσεις στην απασχόληση και ποιες;
Οι αγορές έχουν, ή πάντως θα έχουν πριν από το Μάιο, προεξοφλήσει τη μη συμμετοχή της Ελλάδας στο ΕΥΡΩ. Οι επιπτώσεις συνεπώς θα είναι γενικώς ορατές πριν από το Μάιο. Δεν είναι νομίζω τυχαίο ότι ήδη από τον περασμένο Νοέμβριο, με αφορμή τις ασιατικές αναταράξεις έχουμε μπει σε μια παρατεταμένη κρίση εμπιστοσύνης, που κρατάει στα ύψη τα επιτόκια χωρίς να υπάρχουν σημάδια αποκλιμάκωσης. Το αντίθετο μάλιστα. Το κόστος του χρήματος είναι εξαιρετικά υψηλό παρά την αισθητή μείωση του πληθωρισμού. Το ακριβό χρήμα εκτροχιάζει τον προϋπολογισμό, θέτει σε κίνδυνο τη δραχμή και την πραγματική οικονομία με τελική συνέπεια την ανατροπή του προγράμματος σύγκλισης. Εάν συνεχισθεί αυτή η κατάσταση πολλές επιχειρήσεις αλλά και χρηματοπιστωτικά ιδρύματα θα ταλαιπωρηθούν. Θα είναι τα πρώτα θύματα αυτής της εξέλιξης. Για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης χρειάζεται επειγόντως αλλαγή πολιτικής.
- Πιστεύετε ότι με την σημερινή εικόνα της οικονομίας, η προσπάθεια της κυβερνήσεως να πετύχει μέσα στο 1999 τα απαραίτητα κριτήρια συγκλίσεως θα απαιτήσουν και άλλα φορολογικά ή άλλης μορφής μέτρα; Είναι απαραίτητη αυτή η σπουδή της κυβερνήσεως; Ποιος θα πληρώσει το κόστος της πορείας προς το ΕΥΡΩ;
Δεν υπάρχουν περιθώρια για πρόσθετα φορολογικά μέτρα. Κυρίως πρέπει να μπει τάξη στο κράτος, στις ΔΕΚΟ, και αυτό πρέπει να γίνει επειγόντως μέσα στους επόμενους λίγους μήνες, προκειμένου να αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη και να συνεχίσει η Ελλάδα την προσπάθεια σύγκλισης, με πιθανότητες επιτυχίας.
Θέλω να σας θυμίσω ότι όταν ανέλαβα Υπουργός Εθνικής Οικονομίας, το 1992, μίλησα για την ανάγκη σημαντικών διαρθρωτικών αλλαγών στις ΔΕΚΟ. Με την βοήθεια συμβούλων διεθνούς κύρους ξεκινήσαμε την προσπάθεια στον Ο.Τ.Ε, τον Ε.Ο.Τ., την Ο.Α., τον Ο.Σ.Ε., την Δ.Ε.Η., την Δ.Ε.Π, τα ΕΛ.ΤΑ. και τις άλλες ΔΕΚΟ. Ένα χρόνο μετά, παρέδωσα την δουλειά αυτή στην κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και τον τότε Αναπληρωτή Υπουργό Εθνικής Οικονομίας κ. Γιάννο Παπαντωνίου. Εάν εξαιρέσει κανείς τη δουλειά που έγινε για τον Ο.Τ.Ε, την υπόλοιπη, η κυβέρνηση την πέταξε στο καλάθι των αχρήστων. Για να αρχίσει τώρα, πάλι από την αρχή, με τέσσερα χρόνια καθυστέρηση.
Τώρα πλέον δεν έχουμε χρόνο. Διότι η κυβέρνηση τον σπατάλησε. Επειδή δεν έχουμε χρόνο, έχουμε εξαιρετικά περιορισμένες επιλογές. Ο εκτεταμένος διάλογος όταν έπρεπε να γίνει, δεν έγινε. Διότι τόσο η κυβέρνηση όσο και όλοι οι φορείς προτίμησαν να ακολουθήσουν την πολιτική της στρουθοκαμήλου. Τώρα μόνο αποφάσεις προλαβαίνουμε να πάρουμε. Ελπίζω να έχουν προετοιμασθεί οι αποφάσεις αυτές και να υπάρχουν ικανοί πολιτικοί να τις εφαρμόσουν.
Και κάτι άλλο. Οι πολιτικοί και οι κομματικοί μηχανισμοί προτίμησαν μέχρι σήμερα να ασχοληθούν με το πώς θα προστατεύσουν (από τον εκσυγχρονισμό!) τις συντεχνίες του δημοσίου και τις κρατικές επιχειρήσεις. Αδιαφόρησαν τελείως για τους χρήστες των υπηρεσιών των ΔΕΚΟ. Μολονότι οι χρήστες είναι οι πολλοί. Σκεφθείτε την περίπτωση της Ολυμπιακής: Όλες οι κυβερνήσεις προτίμησαν να ασχολούνται με τις συντεχνίες των εργαζομένων στον αερομεταφορέα και καμιά δεν σκέφτηκε το συμφέρον των επιβατών. Εάν οι πολιτικοί και οι κομματικοί μηχανισμοί , αλλάξουν προτεραιότητες, και αντί για τα συμφέροντα των συντεχνιών του δημοσίου και των ΔΕΚΟ, ασχοληθούν με το πώς θα εξασφαλίζουν φθηνές και καλές υπηρεσίες, τότε οι λύσεις θα αποδειχθούν και εύκολες και φιλολαϊκές.
- Θα επηρεασθεί η ελληνική δραχμή μετά τον Μάιο, όταν κλειδωθούν οι ισοτιμίες των εντός της ζώνης του ΕΥΡΩ νομισμάτων;
Όσο διατηρείται η δημοσιονομική ανισορροπία που προκαλείται από το γενικό ξεχαρβάλωμα του κράτους και των ΔΕΚΟ η δραχμή θα ταλαιπωρείται. Είτε κλειδωθούν τα νομίσματα, είτε όχι.
- Τι επιπτώσεις θα σημειωθούν στα επιτόκια και γενικότερα στην κεφαλαιαγορά;
Όπως είπα και πριν, οι αγορές έχουν προεξοφλήσει τις εξελίξεις. Με άλλα λόγια δεν περιμένω ιδιαίτερες επιπτώσεις. Εκτός αν διαψευσθεί η ελπίδα ότι, έστω και καθυστερημένα, η κυβέρνηση θα προχωρήσει σε βαθιές διαρθρωτικές αλλαγές στο τρόπο λειτουργία των ΔΕΚΟ όπως έχει ανακοινώσει.
- Πιστεύετε ότι η Ελλάδα πρέπει να επιδιώξει στην παρούσα φάση, να ενταχθεί στο νέο Συναλλαγματικό Μηχανισμό Ισοτιμιών (ΣΜΙ2);
Ναι. Διότι θα ενισχύσει την εντύπωση ότι επιτέλους η σοσιαλιστική κυβέρνηση αποφάσισε να δεχθεί τους κανόνες της αγοράς, γεγονός που θα ενισχύσει την εμπιστοσύνη ότι η οικονομική πολιτική θα αποκτήσει συνέπεια και διάρκεια.
- Κρίνετε επαρκή την ενημέρωση για το ΕΥΡΩ, από πλευράς κράτους και τραπεζών ώστε να αρχίσουν να προετοιμάζονται για την μεγάλη αλλαγή οι επιχειρηματίες και ιδιαίτερα οι μικρομεσαίοι με εξαγωγική δραστηριότητα; Ο πολίτης-καταναλωτής τι σημαίνει αυτή η αλλαγή και τι θα του κοστίσει;
Οι επιχειρήσεις, οι καταναλωτές, η Ελλάδα θα ωφεληθούν από το ΕΥΡΩ γιατί θα εξασφαλίσει χαμηλότερα επιτόκια, θα οδηγήσει αναγκαστικώς σε υγιή δημοσιονομικά, και θα προσδώσει στην αγορά μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα. Τα πλεονεκτήματα αυτά θα ευνοήσουν τόσο τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις, όσο και τις μεγαλύτερες. Με την εξάλειψη του συναλλαγματικού κινδύνου, τη μείωση του κόστους των διασυνοριακών συναλλαγών και την επικράτηση της διαφάνειας στις τιμές σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, θα ενισχυθεί ο ανταγωνισμός στις εγχώριες αγορές έτσι ώστε ο καταναλωτής να είναι ο μεγάλος ωφελημένος.
Οι τράπεζες και οι πολυεθνικές, έχουν ελπίζω ξεκινήσει την προσπάθεια προσαρμογής. Λεω ελπίζω για τις τράπεζες, δεδομένου ότι μου έκανε εντύπωση η συλλογική τους ανικανότητα να εξηγήσουν πως λειτουργεί ο ανατοκισμός και επέτρεψαν να γελοιοποιηθεί από τις εξελίξεις ο ελληνικός τραπεζικός χώρος. Ορισμένοι τομείς της οικονομίας είναι επίσης πιθανό να στραφούν από νωρίς στο ΕΥΡΩ. Για παράδειγμα, ο τομέας του τουρισμού, ο οποίος θα αντλήσει πολλά πλεονεκτήματα από το μειωμένο κόστος των συναλλαγών και τη μεγαλύτερη νομισματική σταθερότητα, είναι πιθανό να είναι από τους πρώτους που θα υποστηρίξουν τη γρήγορη μετάβαση στο ΕΥΡΩ. Ελπίζω να μην προβάλει εμπόδια η Τράπεζα της Ελλάδας και το Υπουργείο Οικονομικών στην εισαγωγή του ΕΥΡΩ στις συναλλαγές όσων το επιθυμούν.
Η κυβέρνηση δημιούργησε την Εθνική Συντονιστική Επιτροπή, τον περασμένο Ιανουάριο, με την συμμετοχή δημοσίου και ιδιωτικού τομέα προκειμένου να προετοιμάσει την μετάβαση στο ΕΥΡΩ. Τα μέχρι τώρα αποτελέσματα αυτής της Επιτροπής δεν μπορούν να κριθούν ικανοποιητικά. Ειδικά η προετοιμασία της Δημόσιας Διοίκησης και των κρατικών επιχειρήσεων είναι εξαιρετικά ανεπαρκής. Κανείς επίσης φορέας δεν έχει αναλάβει ακόμα την πρωτοβουλία για την ενημέρωση των ΜΜΕ προς αυτή την κατεύθυνση.