Η τελευταία πρόβλεψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δείχνει ότι η ύφεση στην Ελλάδα το 2020 θα φθάσει στο 9,7%. Περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Η ανεργία προβλέπεται να φθάσει το 20% και το δημόσιο χρέος το 200% του ΑΕΠ. Οι προβλέψεις της Επιτροπής συμπίπτουν με εκείνες του ΔΝΤ.
Στο τέλος του 2020, αν όλα πάνε σύμφωνα με τις προβλέψεις και αν δεν υπάρξει νέα απότομη έξαρση της επιδημίας, θα είμαστε σε χειρότερο σημείο από εκείνο στο οποίο βρισκόμασταν το 2010. Ο Σίσυφος παραήταν έξυπνος και πονηρός. Καταφερτζής. Οι θεοί, γι’ αυτά του τα χαρακτηριστικά, τον τιμώρησαν να κουβαλάει έναν βράχο στην κορυφή ενός βουνού. Φτάνοντας στην κορυφή, η πέτρα ξανακυλούσε κάτω και έπρεπε να την ανεβάσει ξανά. Αυτή η τιμωρία ήταν αιώνια. Στη δική μας εποχή δεν υπάρχουν θεοί. Τον ρόλο των θεών έχει αναλάβει ο απόλυτος άρχων της δημοκρατίας, ο λαός. Εμείς οι Ελληνες, έξυπνοι και πονηροί και καταφερτζήδες όπως είμαστε, δολοφονήσαμε τον Καποδίστρια, διώξαμε τον Βενιζέλο το 1920, σκοτωθήκαμε μεταξύ μας μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ανεχτήκαμε τη δικτατορία. Μετά τη Μεταπολίτευση δεχτήκαμε την αλόγιστη διόγκωση της κρατικής δαπάνης. Κάθε φορά γυρνούσαμε πίσω για να αρχίσουμε πάλι από την αρχή. Εστω, όχι τελείως. Δύο βήματα εμπρός, ένα πίσω. Ενα μοντέρνο σισύφειο μαρτύριο που εμείς οι ίδιοι επιβάλαμε στον εαυτό μας.
Επειδή κανείς δεν θα παραδεχθεί προσωπική ευθύνη για όσα σισύφεια μαρτύρια υφιστάμεθα, θα προχωρήσω σε μερικές πιο πρακτικές παρατηρήσεις. Αλλά πριν, πέστε μου, όποιος ψήφισε τον κ. Τσίπρα επειδή πίστεψε αφελώς ότι θα καταργήσει το Μνημόνιο με έναν νόμο και ένα άρθρο δεν έχει ευθύνη για όσα τραγικά συνέβησαν στην Ελλάδα το πρώτο εξάμηνο του 2015;
Είναι προφανές ότι όσο δεν υπάρχει εμβόλιο και φάρμακο για τον κορωνοϊό ορισμένες δραστηριότητες θα περιοριστούν. Τουρισμός και μεταφορές θα πληγούν. Τα αεροδρόμια και η Aegean πρέπει να θεωρηθούν μέρος της εθνικής υποδομής και ελπίζω να στηριχθούν όσο χρειάζεται για να μπορέσουν να ξαναδραστηριοποιηθούν μόλις οι συνθήκες το επιτρέψουν.
Η προβλεπόμενη από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ύφεση οφείλεται κυρίως στην αναπόφευκτη μείωση του τουριστικού ρεύματος. Πολύ λιγότερο σε μείωση της βιομηχανικής παραγωγής που είναι ήδη ασήμαντη.
Ακούω τους οικονομολόγους να λένε, σχεδόν ομοφώνως, ότι χρειάζεται «αλλαγή παραγωγικού μοντέλου» και «επιμονή στις μεταρρυθμίσεις». Δυστυχώς δεν εξηγούν πώς θα είναι το νέο παραγωγικό μοντέλο, ποιες αλλαγές απαιτούνται, πόσος χρόνος θα απαιτηθεί έως ότου γίνει λειτουργικό. Το ίδιο και με τις μεταρρυθμίσεις. Δεκαπέντε χρόνια μιλάμε για μεταρρυθμίσεις και παραμένουν ζητούμενες. Ποιες συγκεκριμένες μεταρρυθμίσεις πρέπει να γίνουν;
Δεν διαθέτω πρόσβαση σε στοιχεία και αριθμούς που θα χρειαζόμουν για να κάνω συγκεκριμένες προτάσεις. Στην κυβέρνηση, όπως και στις προηγούμενες, επικρατεί κρυψίνοια. Είναι πολύ δύσκολο να αποσπάσεις στοιχεία που είναι καλά κρυμμένα μέσα στα υπόλοιπα.
Για παράδειγμα, από το σύστημα ΗΔΙΚΑ (Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης) πληροφορούμαι ότι τον Δεκέμβριο του 2018 συνταξιοδοτούνταν 2.555.049 άτομα με συνολικό ποσό 2.257.338.876 ευρώ. Αρα η ανά συνταξιούχο μηνιαία δαπάνη ήταν 883,5 ευρώ.
Υπάρχουν πίνακες με στοιχεία σχετικά με την κατανομή των συνταξιούχων και της συνταξιοδοτικής δαπάνης ανά ηλικία, από τους οποίους προκύπτει ότι οι συνταξιούχοι ηλικίας μεταξύ 56-65 ετών λαμβάνουν υψηλότερα ποσά σύνταξης από όλους τους άλλους. Δεν μπόρεσα να βρω όμως στοιχεία για την προέλευση των συνταξιούχων. Πόσοι από αυτούς είναι του Δημοσίου, της ΔΕΗ κ.ο.κ., πώς κατανέμονται ηλικιακά και ποια η δαπάνη γι’ αυτούς. Τα στοιχεία υπάρχουν στα ηλεκτρονικά αρχεία του συστήματος, αλλά δεν είναι διαθέσιμα σε όποιον θέλει να τα μελετήσει. Η διαφάνεια θα αποκαλύψει εδραιωμένες αδικίες. Θα αποκαλύψει ομάδες που «αρμέγουν» το σύστημα εις βάρος του συνόλου. Θα ήθελα ο Πρωθυπουργός να ζητήσει από τον κ. Πιερρακάκη να ανοίξει αμέσως τις κρατικές βάσεις δεδομένων (όσες δεν περιέχουν απόρρητες πληροφορίες) ώστε να φυσήξει καθαρός αέρας.
Πριν από μερικές εβδομάδες έγραψα στην «Καθημερινή» για τη μετά τον κορωνοϊό εποχή. Συνέστησα να βοηθήσουμε την παραγωγή. Οχι τόσο με φοροαπαλλαγές που θα έχουν νόημα αφού υπάρξουν κέρδη, αλλά με παρεμβάσεις που θα μειώσουν το κόστος και θα κάνουν την παραγωγή ανταγωνιστικότερη. Μπορεί λόγω της κρίσης να έχει συρρικνωθεί η ζήτηση στην Ελλάδα, αλλά γύρω μας υπάρχουν τεράστιες αγορές που μπορούν θαυμάσια να εξυπηρετηθούν από ελληνικές επιχειρήσεις. Αρκεί το προϊόν τους να είναι ανταγωνιστικό. Πρότεινα δύο παρεμβάσεις. Μείωση της τιμής του βιομηχανικού ρεύματος στα επίπεδα της Γερμανίας. Αμέσως, την άλλη εβδομάδα, με την εισαγωγή αρνητικού φόρου στην τιμή, μέχρις ότου οι αρμόδιοι να σκεφτούν πιο ορθόδοξο τρόπο μείωσης της τιμής. Διότι είναι αδιανόητο να πρέπει να ανταγωνιστούν οι ελληνικές βιομηχανίες τις γερμανικές με κόστος ρεύματος κατά 70% υψηλότερο. Πλήρη κατάργηση των συνταξιοδοτικών εισφορών εργαζομένων και εργοδοτών στις συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας του αμιγώς ιδιωτικού τομέα (εξαιρούνται ΔΕΚΟ, τράπεζες) για την περίοδο μέχρι 31-12-2021. Χωρίς να θιγούν τα δικαιώματα συνταξιοδότησης των εργαζομένων.
Η πανδημία θα περάσει. Είναι προσωρινή. Οι συνέπειες της πανδημίας όμως δεν πρέπει να αφήσουμε να γίνουν μόνιμες. Η Ευρώπη λόγω της κρίσης ξέχασε τους κανόνες που είχε θεσπίσει. Θα τους θυμηθεί μόλις οι «μεγάλοι» ξεπεράσουν την κρίση. Αυτό είναι το δικό μας χρονικό παράθυρο για δράση. Τολμηρή και αποτελεσματική, χωρίς αναστολές. Με καθαρό στόχο να διεκδικήσουμε παγκόσμια ανταγωνιστικότητα.
Δημοσιεύτηκε στην ιστοσελίδα “Τα Νέα” 11.05.2020