Συνέντευξη στον κο Λεουτσάκο
- Πόσο στέρεη και βιώσιμη θεωρείτε την πρόοδο που επιτεύχθηκε δεδομένου ότι ελάχιστα βήματα έγιναν σε επίπεδο διαρθρωτικών αλλαγών (αποκρατικοποιήσεις, φορολογικό σύστημα, ασφαλιστικό), με αποτέλεσμα να μειωθεί η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας και να διογκωθεί το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών;
Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ αναθεώρησε το πρόγραμμα σύγκλισης το 1994, διότι με δική της επιλογή ματαίωσε τις μεγάλες διαρθρωτικές αλλαγές που είχε ξεκινήσει η Νέα Δημοκρατία. Έκτοτε δεν χάνω ευκαιρία να επαναλαμβάνω ότι το μείγμα της οικονομικής πολιτικής που ακολουθείται δεν οδηγεί στον εθνικό στόχο που έχει τεθεί και που είναι η συμμετοχή της χώρα μας στην ΟΝΕ.
Έχω επίσης επισημάνει έγκαιρα ότι ο κ. Σημίτης παρά τις εξαγγελίες που κάνει κατά καιρούς, δεν πρόκειται να έρθει σε ρήξη με τις συντεχνίες του δημοσίου και συνεπώς να προωθήσει τις μεγάλες διαρθρωτικές αλλαγές διότι απλούστατα δεν πρόκειται να κόψει το κλαρί πάνω στο οποίο κάθεται.
Η διόγκωση του ελλείμματος τρεχουσών συναλλαγών επιβεβαιώνει ότι η πρόοδος που έχει επιτευχθεί τα τελευταία χρόνια στην οικονομία μας και εύθραυστη είναι και αναστρέψιμη. Η πρόσφατη χρηματιστηριακή κρίση στις αγορές της Ασίας μεταβλήθηκε σε νομισματική κρίση για την χώρα μας και σε νέα άνοδο των επιτοκίων. Το συμπέρασμα είναι ότι χωρίς μεγάλες διαρθρωτικές αλλαγές στο μέγεθος και στον τρόπο λειτουργίας του δημοσίου, μόνιμη και σταθερή βελτίωση δεν πρόκειται να σημειωθεί.
- Πως μπορεί να ενισχυθεί η αναπτυξιακή δυναμική της οικονομίας λαμβανομένου υπόψη των περιορισμών που θέτει η πορεία σύγκλισης της οικονομίας;
Η πορεία σύγκλισης της οικονομίας μας δεν περιορίζει με κανένα τρόπο την ελληνική κυβέρνηση να προχωρήσει σε μεγάλα αυτοχρηματοδοτούμενα έργα, σε αποκρατικοποιήσεις και σε κατάργηση των κρατικών μονοπωλίων. Για παράδειγμα στο τομέα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, στις τηλεπικοινωνίες ή στις αερομεταφορές. Τέτοιες αλλαγές θα προκαλέσουν πρόσθετους αναπτυξιακούς ρυθμούς.
Πρόσφατα ρώτησα τον κ. Σημίτη πως μπορεί στην πόλη Πόρτο της Πορτογαλίας μέσα σε δύο χρόνια, κατόπιν διαγωνισμού, να δίνεται με τη μέθοδο της αυτοχρηματοδότησης μετρό αξίας 840 εκ. ECU που θα αποτελείται από 4 γραμμές, συνολικού μήκους 70 χιλιομέτρων εκ των οποίων 6 υπόγεια, και στην Θεσσαλονίκη να εκκρεμεί εδώ και τέσσερα χρόνια ένας αντίστοιχος διαγωνισμός για την κατασκευή και λειτουργία ενός μετρό 10 χιλιομέτρων για τον οποίο έχουν υποβληθεί μόνο δύο προσφορές.
Η κυβέρνηση Σημίτη δείχνει μία απίστευτη καθυστέρηση λήψης οποιασδήποτε απόφασης. Και έχει φανερή αδυναμία να προσθέσει δικά της προγράμματα για την ενίσχυση της ανάπτυξης της χώρας. Εάν για παράδειγμα ο κ. Λαλιώτης είχε καταλάβει τι κληρονόμησε με το αεροδρόμιο στα Σπάτα θα είχε επιχειρήσει στην συνέχεια να κάνει το ίδιο και για τα υπόλοιπα αεροδρόμια της χώρας.
- Ποιοι είναι κατά την γνώμη σας οι λόγοι για τους οποίους η δραχμή κατέστη δέκτης επιθέσεων; Πιστεύετε πως η άνοδος των επιτοκίων και ο νέος προϋπολογισμός προσφέρουν επαρκή άμυνα για την θωράκιση της δραχμής και της οικονομίας και αν όχι τι συνιστάτε ως θεραπευτική αγωγή;
Δεν συμφωνώ με την εκτίμηση σας ότι η δραχμή έγινε δέκτης επιθέσεων. Οι αγορές απλώς εκτίμησαν ότι η πρόοδος που έχει επιτευχθεί στην Ελλάδα δεν είναι επαρκής και κυρίως ελλείψει διαρθρωτικών αλλαγών, είναι αναστρέψιμη. Η χρηματιστηριακή κρίση στην Ασία ήταν για τους ξένους θεσμικούς επενδυτές μια αφορμή να επανεξετάσουν τους κινδύνους που έχουν αναλάβει και να επανεκτιμήσουν τις θέσεις τους στην Ελλάδα.
Το πρόβλημα δεν είναι οι αγορές αλλά το μείγμα της οικονομικής πολιτικής που εδώ και τέσσερα χρόνια ακολουθεί η κυβέρνηση. Η κυβέρνηση κάνει ελάχιστα σωστά πράγματα και σε ορισμένους τομείς (ασφαλιστικό, αντικειμενικές τιμές ακινήτων) κάνει τα τελείως αντίθετα απ’ ό,τι θα έπρεπε. Σας είπα και πριν. Ο κ. Σημίτης δεν μπορεί να κάνει ρήξεις με τις δυνάμεις που στηρίζουν και το κόμμα του και τον ίδιο. Μην περιμένετε από τον κ. Σημίτη τις μεγάλες διαρθρωτικές αλλαγές που είναι οι μόνες που μπορούν να θωρακίσουν την δραχμή απέναντι σε κάθε δυσμενή διεθνή εξέλιξη. Και γι αυτό μην αποκλείετε νέα κρίση και ίσως, την επομένη φορά, πραγματική επίθεση κατά της δραχμής.
- Με την νέα εισοδηματική πολιτική πιστεύετε ότι οι επιχειρήσεις θα έχουν οφέλη, δεδομένου ότι το κλίμα που επικρατεί είναι αρνητικό; (ακριβότερο χρήμα, βάρη στην συναλλαγματική πολιτική, μείωση της αγοραστικής δύναμης);
Θέλω να επισημάνω ότι και τα δύο προηγούμενα χρόνια η εισοδηματική πολιτική που εξαγγέλθηκε ήταν αυστηρή, εντούτοις στην πράξη μεταφράστηκε σε σημαντικές αυξήσεις πολύ πάνω από τον
πληθωρισμό. Αντιθέτως στο ιδιωτικό τομέα τα πράγματα ήταν πιο περιορισμένα. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Και αυτή η πραγματικότητα θα δυσκολέψει τις διαπραγματεύσεις μεταξύ ΣΕΒ και ΓΣΕΕ.
- Θεωρείτε φιλική προς την αγορά και τις επιχειρήσεις την ασκούμενη οικονομική πολιτική; Τι προτείνετε για την βελτίωση της;
Όσο η πολιτική της σκληρής δραχμής απέδιδε και οδηγούσε σε μείωση του πληθωρισμού και κατά συνέπεια των επιτοκίων, στην αγορά και τις επιχειρήσεις είχε δημιουργηθεί μία θετική εικόνα για την ακολουθούμενη οικονομική πολιτική. Τώρα όμως που η πολιτική αυτή εξάντλησε τα όρια της και η κυβέρνηση αντί να προωθεί τις διαρθρωτικές αλλαγές αυξάνει σημαντικά το φορολογικό βάρος για όλες τις επιχειρήσεις, νομίζω ότι το κλίμα θα αναστραφεί σημαντικά.
Στην οικονομία δεν υπάρχουν μαγικές λύσεις. Εύκολες λύσεις. Η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ είχε το 1994 δύο επιλογές: ή να συνεχίσει και να ολοκληρώσει τις μεγάλες διαρθρωτικές αλλαγές που είχε ξεκινήσει με καθυστέρηση, η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και να οδηγήσει την χώρα σε συνθήκες σταθερής και μόνιμης οικονομικής ανάπτυξης ή να ματαιώσει τις μεγάλες διαρθρωτικές αλλαγές και να οδηγηθούμε εδώ που οδηγηθήκαμε. Η μόνη χώρα της Ένωσης της Ευρώπης που ενώ θέλει δεν μπορεί να ενταχθεί στην πρώτη φάση της ΟΝΕ είναι η Ελλάδα. Εάν δεν υπάρξουν μεγάλες διαρθρωτικές αλλαγές ούτε στη δεύτερη φάση της ΟΝΕ θα μπούμε.
Η δημοσιονομική κατάσταση είναι πολύ χειρότερη από ό,τι παρουσιάζεται. Ο κ. Χριστοδουλάκης σε σχετική ερώτηση μου, υποχρεώθηκε να ομολογήσει ότι τόκοι αξίας 500 δις δραχμών για το 1995 και 1996 μετατέθηκαν για τα επόμενα χρόνια, χωρίς να έχουν περιληφθεί στο έλλειμμα των ετών αυτών. Ποσό τόκων που αφορούν το 1997 (το ύψος του οποίου συνεχίζει να αποκρύπτει η κυβέρνηση) έχει επίσης μετατεθεί στο άγνωστο μέλλον, ενώ άλλα 355 δις δραχμές ελλείμματος πέρασαν στο Δημόσιο Χρέος του 1996 χωρίς ποτέ να εμφανισθούν στο έλλειμμα, με τη δικαιολογία ότι πρόκειται για «διαφορά μεταξύ δημοσιονομικής και ταμειακής βάσης».
- Θεωρείτε ικανοποιητική την εξέλιξη του κοινωνικού διαλόγου και τι αποτελέσματα προσδοκάτε από αυτόν σε επίπεδο διαρθρωτικών αλλαγών;
Η κυβέρνηση άν και επένδυσε πολλά στον κοινωνικό διάλογο και φάνηκε να επιθυμεί ριζικές αλλαγές στο ασφαλιστικό και στις εργασιακές σχέσεις, στην πράξη τον υπονόμευσε αφού πρώτα δήλωσε ότι οι όποιες αλλαγές γίνουν στο ασφαλιστικό θα είναι μετά τις επόμενες εκλογές. Στην συνέχεια με μία πράξη πρωτοφανούς κυβερνητικής ανευθυνότητας και φαυλότητας μείωσε τα νομοθετημένα για την περίοδο μετά το 1998 όρια συνταξιοδότησης του ΙΚΑ από τα 60 στα 58 χρόνια, προφανώς για να επισπεύσει την επικείμενη κατάρρευση του ασφαλιστικού συστήματος της χώρας μας!!!. Και όλα αυτά συνοδεύτηκαν από πανηγυρισμούς της ΓΣΕΕ.
- Ποιοι είναι λόγοι για τους οποίους η χώρα δεν προσελκύει ξένες επενδύσεις;
Ενώ ομιλούμε συνεχώς για την παγκοσμιοποίηση της οικονομίας, λησμονούμε τα στοιχειώδη. Ότι και για τις επενδύσεις υπάρχει διεθνής αγορά. Οι επενδύσεις δεν έρχονται στην Ελλάδα διότι υπάρχουν πολλές ανταγωνιστικές τοποθεσίες που είναι πολύ πιο ελκυστικές από τη Ελλάδα.
Όταν πάντως το ελληνικό κράτος, με σωστές και ανοικτές διαδικασίες, επιδίωξε να προσελκύσει ξένες επενδύσεις π.χ. στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, αποκρατικοποίηση ΟΤΕ, κινητή τηλεφωνία, Καζίνο, στο Αεροδρόμιο στα Σπάτα κ.ο.κ. μεγάλες και σημαντικές επιχειρήσεις ενδιαφέρθηκαν να επενδύσουν στην χώρα μας.
Η προσέλκυση ξένων επενδύσεων είναι δυνατή εάν το επιθυμεί η ελληνική Πολιτεία. Το επιθυμεί όμως; Υπάρχει στρατηγική για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων;
- Γιατί καθυστερούν κατά την γνώμη σας οι αποκρατικοποιήσεις;
Στην κυβέρνηση Σημίτη δεν υπάρχει η πολιτική της αποκρατικοποίησης. Υπάρχει μόνο –δειλά μάλιστα- η διαδικασία της μετοχοποίησης με την οποία δεν αλλάζει τίποτα σε ό,τι αφορά τον ασφυκτικό έλεγχο του κράτους και του κόμματος στην λειτουργία των δημοσίων επιχειρήσεων.
Υπάρχει μία, ακόμα χειρότερη, επιλογή. Η πρόσφατη αθρόα υπογραφή προγραμματικών συμφωνιών για την προμήθεια υλικών και υπηρεσιών αξίας εκατοντάδων δις δραχμών από τις ΔΕΚΟ «κλειδώνει» για τα επόμενα χρόνια τις κρατικές αυτές επιχειρήσεις στην αντιπαραγωγική τους μετριότητα και τις καταδικάζει στην πραγματικότητα σε ευνουχισμό απέναντι στον ανηλεή ανταγωνισμό της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας. «Κλειδώνουν» οι προγραμματικές συμφωνίες τις ΔΕΚΟ σε τεχνολογίες και μεθόδους του χθες για να ευνοηθούν επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα που δεν είναι σε θέση να αντεπεξέλθουν στους κανόνες της ανοιχτής οικονομίας.
Είναι φανερό ότι με αυτή την πολιτική οι ΔΕΚΟ θα γίνουν πιο αντιπαραγωγικές την στιγμή που σε άλλα κράτη π.χ. Μεγάλη Βρετανία, οι αποκρατικοποιημένες πλέον ΔΕΚΟ ανακοινώνουν σημαντικές μειώσεις στα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας, φυσικού αερίου, αερομεταφορών, τηλεπικοινωνιών κ.λ.π. μεγιστοποιώντας έτσι το οικονομικό και κοινωνικό όφελος.
- Πιστεύετε ότι θα συνεχισθούν με τον ίδιο ρυθμό οι ιδιωτικές επενδύσεις; Ο νέος αναπτυξιακός νόμος σας καλύπτει;
Η φορολογική επιβάρυνση των επιχειρήσεων, η άνοδος των επιτοκίων και ο υπαρκτός κίνδυνος νέων νομισματικών αναταράξεων ενόψει την έναρξης της πρώτης φάσης της ΟΝΕ νομίζω ότι θα κάνει τις επιχειρήσεις πολύ προσεκτικές για το επόμενο έτος.
Ο νέος αναπτυξιακός νόμος νομίζω ότι κινείται δειλά προς την ορθή κατεύθυνση που είναι η σταδιακή κατάργηση των επιχορηγήσεων για νέες επενδύσεις και η αντικατάσταση τους από σημαντικές φορολογικές μειώσεις.
- Ο στόχος της ΟΝΕ, πιστεύετε δεδομένων όλων αυτών που αναφέρατε, είναι υλοποιήσιμος;
Με άλλη κυβέρνηση, με άλλη πολιτική ενδεχομένως να προλάβουμε. Αρκεί η νέα κυβέρνηση να έχει εκλεγεί ακριβώς για να μπορεί από την πρώτη ημέρα που θα αναλάβει την εξουσία να προωθήσει τις μεγάλες τομές και ρήξεις.